Czy można już ogłaszać, że w październiku 2020 roku narodziły się nowe Chiny? I nowy podział świata?
Zakończone ostatnio V Plenum Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin przyjęło pięcioletni plan rozwoju gospodarki na lata 2021-2025 oraz podstawy piętnastoletniego planu rozwoju społeczeństwa.
Plany pięcioletnie i długoletnie programy rozwoju nie są czymś nowym w Chinach, ale tym razem nastąpiła widoczna zmiana priorytetów w rozwoju społeczeństwa i gospodarki.
Po trzydziestu latach intensywnego, często rekordowego, wzrostu chińskiego PKB, władze chińskie zamierzają teraz postawić na jakość rozwoju gospodarczego i społecznego.
Odchodzą od powszechnej, także na świecie, zasady „wzrost gospodarczy ponad wszystko”. Od mierzenia rozwoju i jakości życia gospodarczego przede wszystkim według wzrostu PKB.
Teraz rozpoczyna się proces przekształcania obecnej intensywnej gospodarki w nową jej formę. W ciągu piętnastu lat powstanie w Chinach „wielkie, nowoczesne państwo socjalistyczne” wykorzystujące przede wszystkim nowotworzoną „innowacyjną gospodarkę”.
To oznacza stopniowe ograniczanie liczby przedsiębiorstw działających na zasadzie maksymalizacji produkcji, czasem produkcji nieracjonalnej , marnotrawiącej zasoby naturalne, na rzecz przedsiębiorstw kierujących się zasadami gospodarki zrównoważonego rozwoju.
Priorytetami nowej gospodarki będą innowacyjność, zwłaszcza robotyzacja i sztuczna inteligencja, oraz jej energooszczędność. Większe wykorzystywanie odnawialnej energii. W tym celu niezbędny jest rozwój Internetu i upowszechnienie stosowania technologii 5G.
Ważnymi filarami obu planów będzie ochrona środowiska naturalnego i rozwój „zielonej gospodarki”. Priorytetami stanie się ochrona wody i powietrza, Już teraz powstają w Chinach nowe dzielnice-miasta zaprojektowane i budowane wedle rygorów „zielonych technologii”.
Ta nowoczesna gospodarka stanie się bazą dla rozwijającego się społeczeństwa chińskiego. Nowoczesnej, wykształconej, aktywnej gospodarczo i społecznie ponad czterystu milionowej klasy średniej. Stabilizującej system polityczny państwa .Zapewniającej mu harmonijny rozwój.
Ważnym celem obu planów jest konsekwentne ograniczanie dysproporcji między obszarami miejskimi i wiejskimi. Zwłaszcza, że po trzydziestu latach ekspansji chińskiej gospodarki na rynkach globalnych, teraz jej priorytetem będzie też rynek wewnętrzny.
Dlatego nowa klasa średnia powinna więcej konsumować produktów chińskich. Ale ta konsumpcja wewnętrzna, podobnie jak produkcja, też będzie miała swe priorytety. Preferowana będzie konsumpcja racjonalna. Wybierająca produkty „zielonej gospodarki”, wspierająca ochronę środowiska .
Preferowany będzie rozwój kultury, permanentnej edukacji, turystyki wewnętrznej. I wszelkich form wspierania zdrowego, aktywnego fizycznie życia.
Jeśli realizacja tych zamierzeń powiedzie się , to przyszłe „innowacyjne Chiny”, zmienią powstały jeszcze w XX wieku, w czasach „zimnej wojny”, podział świata.
Na „Pierwszy Świat”, czyli bogate państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego. „Drugi Świat”, czyli ścigający je w rozwoju ZSRR i jego europejskie państwa sojusznicze. I „Trzeci Świat”. Państwa poszukujące wtedy swojej drogi rozwoju.
Chiny w XX wieku zaliczane były do państw Trzeciego Świata. Choć jeszcze w 1820 roku cesarskie Chiny były pierwszą gospodarką ówczesnego świata. A w XVIII wieku były wzorem kulturowym dla europejskich elit.
Warto przypomnieć, że niemiecki uczony Gottfried Wilhelm Leibniz dowodził wtedy, że Chińczycy swą kultura, stylem życia, zwłaszcza w kwestiach etyki i polityki, przewyższają uważającą się za centrum cywilizacji Europę.
Uczcie się od Chin ! – to hasło powtarzali francuscy XVIII wieczni uczeni z Wolterem na czele. Bo Chiny były wtedy dla europejskich elit wzorem merytokracji. Monarchii oświeconej zarządzanej przez wykwalifikowanych urzędników państwowych. Rekrutowanych i awansowanych dzięki ich kwalifikacjom potwierdzanych zdawanymi przez nich egzaminom. A nie jedynie urodzeniu się w szlacheckich rodzinach, jak to było wtedy w feudalnej Europie.
Niestety pod koniec XVIII wieku chińskie elit zamknęły swe państwo i gospodarkę na osiągnięcia europejskiej rewolucji naukowo- technicznej. Błędy warstw panujących zemściły się szybko. W XIX wiecznych Chinach nastąpił okres chaosu systemu politycznego i upadku gospodarki. Odbudowa przodujących, atrakcyjnych dla świata Chin nastąpiła po powstaniu Chińskiej Republiki Ludowej.
Jeśli w China powiedzie się realizacja przyjętych właśnie planów rozwoju społeczno- gospodarczego, to w ciągu kilkunastu lat Chiny staną się nie tylko przodującą „innowacyjną gospodarką”.
Również wzorem dla milionów zwolenników „zielonej gospodarki” na całym globie. Również mieszkańców dawnego Pierwszego i Drugiego Świata.
Wtedy to oni będą powtarzać wolterowskie wezwanie :
Uczcie się od Chin !”