Materiał partnerski
W dniach 31 sierpnia – 5 września w Pekinie odbyły się Międzynarodowe Targi Handlu Usługami (CIFTIS 2022). To jedyne na świecie kompleksowe targi usługowe obejmujące 12 głównych dziedzin handlu usługami.
Kiedy mówimy o handlu, myślimy o kupnie i sprzedaży konkretnych towarów, na przykład mebli, urządzeń elektrycznych, czy żywności, ale „handel usługami”, gdzie usługi są kupowane i sprzedawane, wydaje się być mniej powszechnie znany. Koncepcja „handlu usługami” została uznana przez główny nurt zachodniej ekonomii w latach 80-tych XX wieku. Zgodnie z Układem ogólnym w sprawie handlu usługami (GATS), „handel usługami” definiowany jest jako handel usługami świadczonymi przez osoby prawne lub fizyczne jednego kraju osobom prawnym lub fizycznym z kraju obcego na terytorium innego kraju albo na jego terytorium. Ta pozornie nowoczesna definicja w swej istocie, pokazuje, że „handel usługami” ma ogromnie długą historię. Handel usługami w szerokim znaczeniu istnieje od tysiącleci. Jedwabny Szlak, starożytna droga komunikacji łącząca Chiny ze światem zewnętrznym, zawiera wiele odniesień do „handlu usługami”.
Handel usługami z Japończykami w czasach dynastii Tang
W okresie panowania dynastii Sui i Tang (581-907) rozwój i rozbudowa „morskiego jedwabnego szlaku” spowodowały, że Korea, Japonia i kraje Azji Południowo-Wschodniej nawiązały bliższy kontakt z Chinami. Od początku VII wieku do końca IX wieku rząd japoński wysyłał do Chin na studia Japończyków. Ludzie ci wprowadzili później do Japonii zaawansowane chińskie rozwiązania w sferze politycznej, chińskie narzędzia służące do produkcji, czy chiński sposób życia, co miało istotny wpływ na rozwój japońskiego społeczeństwa.
Rozprzestrzenianie się kultury buddyjskiej może być również postrzegane jako integralna część ówczesnego „handlu usługami”. Mnich z dynastii Tang, Jianzhen, został zaproszony przez japońskich mnichów do nauczania buddyzmu w Japonii. Pierwsze pięć wizyt z różnych powodów nie doszło do skutku, ale gdy szósta wreszcie się odbyła, towarzyszył mu w Japonii zespół architektów i profesjonalnych rzemieślników, którzy odlewali posągi Buddy. To właśnie zespół tych profesjonalistów przekazał swoim japońskim kolegom wiedzę z zakresu kaligrafii, architektury, sztuki, gastronomii, buddyzmu, medycyny i rzeźby z czasów dynastii Tang i można powiedzieć, że odbywało się to w formie handlu usługami.
Międzynarodowy handel usługami transportowymi w czasach panowania dynastii Yuan i Ming
Rozległe terytorium, w którym panowała dynastia Yuan (1271-1368) posiadało dobrze rozwinięty system dróg pocztowych, który umożliwiał kupcom podróżującym między Europą a Azją bezpieczną podróż. Według włoskiego podróżnika Marco Polo, podróżującego z ojcem i wujem przez surowe tereny środkowoazjatyckich kresów, nie zostali oni nigdy zaatakowani przez bandytów, gdyż cały czas byli eskortowani przez mongolskich jeźdźców.
W czasach dynastii Ming (1368-1644) podróżnicy mogli korzystać z usług oferowanych przez ówczesnych władców, również w zakresie transportu wodnego. Flota Zheng He, zbudowana przez cesarza Yongle, zapewniała przez długi czas luksusowe usługi transportu pasażerskiego „pierwszej klasy” dla azjatyckich rodzin królewskich z krajów południowo-wschodniej Azji odwiedzających Chiny. Ponadto trasy, które przemierzała flota Zheng He otworzyły drzwi do zamorskich rynków dla chińskich kupców oraz pobudzały chińską produkcję wyrobów z porcelany i jedwabiu. Jest to typowy przykład handlu usługami napędzający handel towarami.
Handel usługami z Zachodem w czasach dynastii Ming i Qing
Oprócz usług eksportowanych z Chin, obcokrajowcy oferowali, czyli sprzedawali również swoje usługi w Chinach. Pierwszymi usługami importowanymi do Chin po XVI wieku były „usługi edukacyjne”. Pod koniec panowania dynastii Ming do Chin przybył katolicki misjonarz z zakonu jezuitów Matteo Ricci. Zaprzyjaźnił się on z matematykiem i astronomem Xu Guangqi i innymi chińskimi urzędnikami. W trakcie wspólnej nauki Xu Guangqi i Matteo Ricci wspólnie tłumaczyli książki, między innymi „Elementy” autorstwa starożytnego greckiego matematyka Euklidesa. Z punktu widzenia szerzenia wiedzy Matteo Ricci oferując swoje usługi był raczej „zagranicznym nauczycielem”, który przybył do Chin.
Ponad 300 lat później rząd dynastii Qing (1636-1912) rozpoczął ruch samoumocnienia. Ruch samoumocnienia był ruchem, w którym uczestniczyli niektórzy chińscy arystokraci i urzędnicy od lat 60-tych do 90-tych XIX wieku, mający na celu uratowanie dynastii Qing, dzięki nowoczesnej nauce oraz poprzez import zachodnich technologii, pozyskanie zachodniego sprzętu wojskowego, produkcję nowoczesnych maszyn. Dlatego rząd Qing zatrudnił wielu ekspertów wojskowych i zawodowych oficerów z krajów zachodnich i z ich pomocą zbudował jedną z największych flot w Azji.
W ciągu tysięcy lat historii interakcji pomiędzy cywilizacjami obserwowaliśmy handel towarami takimi jak na przykład drewno, jedwab, porcelana, herbata, czy pieprz. Ale patrząc w historię często pomijamy handel usługami: pomysłowe projekty architektów, pracę i trud rzemieślników, wspaniałe występy muzyków, rzetelne informacje biznesmenów, szczere nauki mnichów… To właśnie te branże usługowe przyspieszały rozwój krajów i całych regionów. W dzisiejszej erze globalizacji, gospodarki poszczególnych krajów wchodzą ze sobą w coraz ściślejsze interakcje, a zmiany technologiczne i rozwój przemysłu sprawiają, że handel usługami staje się jeszcze bardziej perspektywiczny. Wykorzystanie możliwości rozwoju handlu usługami jest niezwykle ważne dla wszystkich krajów na świecie.