(190109) — LONDON, Jan. 9, 2019 (Xinhua) — British Prime Minister Theresa May leaves 10 Downing Street for Prime Minister’s Questions at the House of Commons, in London, Britain, on Jan 9, 2019. Britain’s Brexit debate in the House of Commons on the proposed agreement on the terms of the UK’s withdrawal and the future relations with the EU started Wednesday ahead of a vote scheduled for Jan. 15. (Xinhua/Tim Ireland)
Przeciwko uchwale w sprawie umowy wynegocjowanej przez rząd Theresy May z UE określającej warunki Brexitu zagłosowało 432 posłów Izby Gmin przy zaledwie 202 głosach poparcia (większość wynosiła 230 głosów). Mówi się, że to najwyższa porażka urzędującego premiera w historii brytyjskiego parlamentaryzmu. Mimo to konserwatywna premier okazała się „niezatapialna” i jej rząd przetrwał głosowanie nad wotum nieufności.
Wniosek o wotum nieufności zapowiedział Jeremy Corbyn tuż po wtorkowym głosowaniu. Torysi jednak zwarli szeregi. Niespodziewane było także poparcie ze strony północnoirlandzkiej partii DUP.
Choć wydawać by się mogło, że po tak sromotnej klęsce i kompromitacji rządu los Theresy May był przesądzony, ale okazało się, że poparcie dla wotum nieufności wyraziło 306 posłów; przeciwko było 325 deputowanych Gdyby dziesięciu deputowanych DUP zagłosowało wraz z opozycją, to szefowa rządu przegrałaby jednym głosem. Jest to o tyle zrozumiałe, że upadek rządu May oznaczałby przedterminowe wybory, a te według wszelkiego prawdopodobieństwa by mogły skończyć się dla torysów niewesoło, nawet jeśli wielu z nich nie godzi się na umowę z UE. Poparcie DUP będzie jednak miało swoje konsekwencje, gdyż akurat DUP ma bardzo zasadnicze stanowisko wobec Brexitu i nie godzi się na żadne koncesje względem UE w sprawie granicy między Irlandią Północną a Republiką Irlandii.
Po głosowaniu premier may zapowiedziała, że podejmie rozmowy ze wszystkimi partiami w sprawie znalezienia kompromisu w sprawie warunków Brexitu. Nie zamierza też z wychodzenia z Unii rezygnować – podkreśliła, że referendum obliguje Izbę i rząd do jego przeprowadzenia, zatem to, o czym można rozmawiać to warunki, nie zaś pytanie, czy wychodzić, czy zostać. Drugie referendum zatem się nie zapowiada.
Czas jednak ucieka i prawdopodobnie Wielka Brytania musiałaby zwrócić się do Brukseli o przedłużenie art. 50 – który jasno określa, ile czasu kraj opuszczający Wspólnotę i Bruksela mają na ustalenie zasad rozwodu. Zgodnie z nim Brexit ma się stać faktem 29 marca tego roku. Wniosek o przedłużenie art. 50 dałby obu stronom czas na porozumienie – czy to w przypadku negocjowania kolejnej umowy. Problem w tym, że Unia uważa, że warunki zostały ustalone i nie będzie się otwierać ponownie negocjacji w ich sprawie. A to oznacza Brexit bezumowny, czyli rozwiązanie dla Londynu bardzo niebezpieczne, którego konsekwencje trudno przewidzieć. Drugą ewentualnością byłaby decyzja o pozostanie Zjednoczonego Królestwa w UE, czyli ponowienie referendum – co oczywiście byłoby niemożliwe do przeprowadzenia w ciągu niewiele więcej niż dwa miesiące.
Do porzucenia samej idei Brexitu namawia Londyn przewodniczący rady europejskiej Donald Tusk, który zasugerował, że w tych okolicznościach Zjednoczone Królestwo powinno całkowicie go odpuścić. Można to odczytać jako sygnał zachęty do pozostania w Unii i że w takiej sytuacji, uznając iż zmieniają się warunki wstępne, Bruksela byłaby skłonna przychylniej spojrzeć na propozycje Londynu.
Przypomnijmy, że w przeszłości Bruksela wręcz naciskała na swoje państwa członkowskie w sprawach powtarzania referendów, jeśli ich wynik był nie po jej myśli.