Obecnie sytuacja na Ukrainie wzbudza duże zainteresowanie społeczności międzynarodowej. Jako ambasador Chin w Polsce chciałbym przedstawić kilka uwag na temat spraw, które są dla wszystkich istotne.
Jakie jest stanowisko Chin w sprawie Ukrainy? Stanowisko strony chińskiej w kwestii Ukrainy było konsekwentne i jasne, a także wyrażone otwarcie i przejrzyście. Zawsze opowiadaliśmy się za poszanowaniem suwerenności i integralności terytorialnej wszystkich państw oraz za skutecznym przestrzeganiem celów i zasad Karty Narodów Zjednoczonych. Sytuacja na Ukrainie przeszła w wydarzenia, których Chiny wcale nie chciały widzieć. Ubolewamy nad wybuchem konfliktu i jesteśmy bardzo zaniepokojeni cierpieniem ludności cywilnej. Musimy też dostrzec, że kwestia ukraińska jest skomplikowana i ma swoją szczególną historię, a jak mawia się w Chinach do zamarznięcia trzech stóp lodu potrzeba więcej niż jednego dnia. Bezspornym faktem jest, że pięć kolejnych etapów ekspansji NATO na wschód zwiększyło poczucie zagrożenia Rosji. Strona chińska zawsze twierdziła, że bezpieczeństwo jednego kraju nie może być osiągnięte kosztem bezpieczeństwa innych państw, a bezpieczeństwo regionalne nie może być osiągnięte poprzez rozszerzanie bloków militarnych. Wzywamy Rosję i Ukrainę do znalezienia rozwiązania problemu w drodze negocjacji i popieramy wznowienie dialogu między NATO, UE i Rosją w celu wypracowania zrównoważonego, skutecznego i trwałego mechanizmu bezpieczeństwa europejskiego oraz osiągnięcia długotrwałego pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie europejskim.
Jak znaleźć właściwe rozwiązanie problemu Ukrainy? Już w 2014 roku były sekretarz stanu USA, dr Henry Kissinger, zauważył, że Ukraina nie powinna być „strażą przednią” jednej strony przeciwko drugiej, ale raczej „mostem” między obiema stronami. W odpowiedzi na obecny kryzys potrzebne są spokój i racjonalność, perswazja i negocjacje, nie potrzeba dolewania oliwy do ognia ani zaostrzania konfliktów. Lek może być naprawdę skuteczny tylko wtedy, gdy zajmie się zarówno objawami, jak i przyczynami problemu. 7 marca podczas konferencji prasowej poświęconej „dwóm sesjom”, chiński radca stanu i minister spraw zagranicznych Wang Yi przedstawił czteropunktowe stanowisko Chin w sprawie rozwiązania obecnego kryzysu na Ukrainie: należy przestrzegać celów i zasad Karty Narodów Zjednoczonych, szanować i chronić suwerenność i integralność terytorialną wszystkich państw; należy przestrzegać zasady niepodzielności bezpieczeństwa, a uzasadnione obawy stron dotyczące bezpieczeństwa muszą być uwzględnione; należy podtrzymywać dialog i negocjacje, a spory rozwiązywać środkami pokojowymi; należy skupić się na długoterminowej stabilności w regionie i stworzyć zrównoważony, skuteczny i trwały europejski mechanizm bezpieczeństwa. Mamy nadzieję, że zainteresowane strony będą mogły stanąć naprzeciw sporom i problemom, które narosły na przestrzeni lat i zakończą konflikt w drodze negocjacji oraz rozwiążą spór poprzez dialog.
Jaką rolę mogą odegrać Chiny? Strona chińska cały czas popiera i zachęca do podejmowania wszelkich wysiłków dyplomatycznych, sprzyjających pokojowemu rozwiązaniu kryzysu ukraińskiego, co więcej nadal będzie zabierać głos w tej sprawie i robić wszystko, co może, by osiągnąć pokój. Drugiego dnia konfliktu przewodniczący Xi Jinping rozmawiał z prezydentem Putinem i przekazał, że chcielibyśmy, aby Rosja i Ukraina jak najszybciej podjęły rozmowy pokojowe. Jednocześnie pozostajemy w ścisłym kontakcie ze wszystkimi stronami. Wielokrotnie wzywaliśmy do pokojowego rozwiązania sporu, mając nadzieję, że walki ustaną jak najszybciej, a życie i mienie ludności cywilnej będzie skutecznie chronione. Strona chińska przedstawiła sześciopunktową inicjatywę dotyczącą zapobiegania kryzysowi humanitarnemu o dużej skali na Ukrainie, a chiński Czerwony Krzyż dostarczy do Ukrainy partię nadzwyczajnej pomocy humanitarnej. Obecnie Rosja i Ukraina rozpoczęły bezpośrednie negocjacje i mamy nadzieję, że obie strony będą kontynuować dialog i szybko osiągną pozytywne rezultaty. Strona chińska jest gotowa nadal odgrywać konstruktywną rolę w przekonywaniu do pokoju i promowaniu rozmów, a także współpracować ze społecznością międzynarodową, aby w razie potrzeby zapewnić niezbędne mediacje.
Chiny i Polska są krajami miłującymi pokój, a obecna sytuacja na Ukrainie wpływa na ducha obu narodów. Od wybuchu kryzysu do Polski przedostało się z Ukrainy mnóstwo osób, które otrzymały hojną pomoc od Polaków – to najlepsze ucieleśnienie ducha humanitaryzmu. Jako stały członek Rady Bezpieczeństwa i odpowiedzialne mocarstwo, Chiny zawsze wiernie wypełniały swoje międzynarodowe zobowiązania i nadal będą podejmować wysiłki na rzecz deeskalacji sytuacji na Ukrainie.