Przeciętny, względnie inteligentny Polak, zarówno dobrego jak i gorszego sortu, czasem czyta jakąś gazetę. Jednak chwiejną orientację w tym, co dzieje się w kraju i na wierchuszkach władzy, czerpie przede wszystkim z telewizji.
W wirtualnej przestrzeni tworzonej przez to medium, żyje w jednym z dwóch, całkiem odmiennych, światów. Jeśli ogląda tylko telewizję państwową, hojnie dotowaną przez aktualny rząd, to nabiera przekonania, że jest dobrze, albo wręcz „idealnie” lub „fenomenalnie” Każde działanie władz kończy się sukcesem, w wielu dziedzinach jesteśmy „najlepsi”, kochamy się i wspomagamy. Z trudem, ale jednak bohatersko, znosimy czarnowidztwo i kłamstwa serwowane przez bezczelną opozycję, wspieraną przez „ulicę i zagranicę”
Jeśli jednak stać go na dostawców telewizji satelitarnej, i może oglądać programy informacyjne prywatnej telewizji TVN, Polsatu i mniejszych stacji, zachowujących jeszcze niezależność, i żyjących głównie z emisji reklam, to obraz otaczającego świata jest zdecydowanie mniej optymistyczny. Sukcesów jest mało, porażek więcej, ceny rosną, firmy padają, państwo jest nadmiernie zadłużone, wirus nas gryzie, a w szczepieniach chroniących przed skutkami jego apetytu mamy normalny, słowiański bałagan.
Prywatne, niezależne media, bardzo przeszkadzają w rozwijaniu zabawy w państwo. Dlatego tez państwo wykupuje je za pośrednictwem paliwowego koncernu Orlen i próbuje obciążyć je dodatkowymi podatkami. Trudno przewidzieć, jaki będzie rezultat tych działań. Przypuszczam jednak, że osłabione media będą gryzły bardziej boleśnie.
Ołowiane żołnierzyki
Słuchając światłych wypowiedzi przedstawicieli aktualnej władzy i z należytą uwagą obserwując podejmowane przez nią decyzje, zwalczam w sobie antypaństwowe wrażenie, że mam nieustannie do czynienia z zabawą w bitwy – z kimś lub o coś. W tych bitwach większość działaczy rządzącego ugrupowania przypomina, zawsze posłusznych, ołowianych żołnierzyków.
Dziwię się, że nikt mi nie proponuje wysokopłatnego stanowiska eksperta lub doradcy w tych zabawach. Mam bowiem niebagatelne doświadczenie.
W latach chłopięcych dysponowałem pokaźną armią ołowianych żołnierzyków i miałem kolegów, których ołowiane armie były jeszcze większe. Ku zaskoczeniu rodziców i nauczycieli, nie organizowaliśmy bitew i zamachów stanu, wykorzystując własne scenariusze. Tak długo grzebaliśmy w bibliotekach szkolnych, aż w końcu znajdowaliśmy opisy takich zdarzeń, o historycznym znaczeniu. Zgodnie z tymi opisami ustawialiśmy nasze oddziały, a potem analizowaliśmy przyczyny, które doprowadziły do określonego wyniku bitwy. Czasem nawet formułowaliśmy konkurencyjne strategie, które mogły go zmienić.
Te zadania były niekiedy przejrzyste i łatwe, jak bitwa pod Termopilami, pod Grunwaldem czy pod Radzyminem, a czasem bardziej skomplikowane, jak odtwarzanie bitwy pod Waterloo, czy walk Maurów z Hiszpanami między Madrytem i Grenadą. Czyli uczyliśmy się przez zabawę, nie wiedząc, że kiedyś będziemy mieli prezydenta o podobnych upodobaniach.
Bawimy się
Mimo różnic w pojmowaniu rzeczywistości, znaczna część Polaków jest przekonana, że ci, którzy kierują obecnie naszym państwem, „chcą dobrze”, chociaż nie zawsze potrafią. Rączki i główki mają słabe, uwielbiają, kiedy ktoś ich chwali, albo robią to sami, ale wspólnymi siłami trzymają nad nami ochronny parasol państwa. Ten parasol, szarpany w lecie przez burze, a w zimie przez śnieżyce, czasem się chwieje, – ale jest i osłania nas przed złośliwościami Europy, nadmiernie kosztownymi objawami miłości z USA i niebezpieczeństwami zagrażającymi ze strony wielkiego sąsiada, rządzonego od wieków przez okrutnych Piotrów i Iwanów, rozpustne Katarzyny oraz przebiegłych Józefów i Władimirów.
Wiara w istnienie tego parasola wielokrotnie była podkreślana w dyskusjach na mojej przyzbie. Totalnie krytykowano jego sprawność i znaczenie. Tonowałem tą krytykę, wskazywałem na obiektywne trudności, na kłopoty głównej rządzącej partii z zaspokajaniem ambicji koalicjantów.
Przyznaję ze wstydem, że ostatnio przestałem być jej nieetatowym obrońcą. Usta skrzywiły mi się w nieustannym, szyderczym uśmiechu. Śmiałem się głownie z siebie, bo zacząłem się obawiać, czy to, co się dzieje w kraju, nie dowodzi, że teraz wszyscy jesteśmy ołowianymi żołnierzykami, ustawianymi tak, jak grającym jest wygodnie.
Słuchając światłych wypowiedzi przedstawicieli aktualnej władzy i z należytą uwagą obserwując podejmowane przez nią decyzje, zwalczam w sobie antypaństwowe wrażenie, że mamy nieustannie do czynienia ze świadomą zabawą w państwo, coraz częściej oderwaną od rzeczywistości.
Mój niepokój zaczął się od momentu, kiedy zauważyłem, że rządząca zjednoczona prawica naprawdę uwierzyła w swoje wyborcze hasło, streszczające się w powiedzeniu „zrobimy dobre zmiany”. Nie przemyślane, skonsultowane, logiczne, postępowe, chroniące wolność obywateli. Tylko „dobre” – nawet bez wskazania, dla kogo. I się zaczęło.
Najpierw był kłamliwy slogan wyborczy, że „przez ostatnie osiem lat” nic nie zrobiliśmy, naród pluskał się tylko w błogim lenistwie i ciepłej wodzie, a władza nielegalnie się bogaciła. Potem zaczął się atak na wymiar sprawiedliwości. „Dobra zmiana” polegała albo na tworzeniu nowych organizmów, albo zmianach kadrowych, zgodnie z zasadą „teraz, ku…a my”. To już w starożytnym Rzymie wiedzieli, że najlepszymi pretorianami gwardii cesarskiej są tacy, którzy nie myślą, tylko słuchają i są posłuszni. Nowe kadry kierownicze, w wielu przypadkach, mają tylko takie zalety.
Zabawa w organizacyjne uzdrawianie sprawiedliwości poszła w trzech kierunkach. Po pierwsze – zapewnienia posłuszeństwa Trybunału zwanego Konstytucyjnym. Po drugie – uzyskaniu możliwości wpływania na decyzje Sądu Najwyższego i stworzeniu w jego ramach izby pilnującej lojalności sędziów wobec władzy. I po trzecie – tłumieniu niezależności sędziów przez „odpowiednią” zmianę składu Krajowej Rady Sądownictwa, zapewniającą m.in. powoływanie „właściwych”, nowych sędziów.
Ta część zabawy w państwo trwa nadal, bo nie uzyskano pożądanych efektów. Ciągle są sędziowie, którzy nic chcą być posłuszni, mimo, że odbiera się im immunitety, aktywizuje przeciw nim prokuraturę i wytacza procesy. Nowa izba w SN pracuje z oporami, bo zarówno inne izby jak i Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu, uznali ją za powołaną wadliwie i niemającą charakteru i uprawnień sądu..
Szczytem ludowej zabawy, w sferze „unowocześniania” wymiaru sprawiedliwości, było i jest, serwowanie narodowi anegdot o nieuczciwości sędziów. Naprawdę nie wiem, jak można wpaść na pomysł tworzenia i publicznego podtrzymywania zarzutów w oparciu o takie „tragiczne” przykłady, jak kradzieże części do wiertarek, kiełbasy, czy 50-ciu złotych. Te humorystyczne historyjki, wielokrotnie opowiadane przez wysoko postawionych przedstawicieli władzy z zasępionymi minami, wprawiały w zachwyt większość narodu, który nigdy w historii nie tracił zbiorowego poczucia humoru.
Aborcja
Rozbawionemu narodowi prawdziwy kłopot zrobił jednak Trybunał, zwany Konstytucyjnym, który orzekł, że kobiety powinny rodzić dzieci, nawet w wówczas, kiedy wiadomo, że płód jest obarczony „nienaprawialnymi wadami”. Spowodowało to zrozumiałe, masowe protesty kobiet i poszukiwanie zgodnych z prawem dróg unieważnienia tego wyroku. Przyspieszyło także spadek zaufania i poparcia dla rządzącej Zjednoczonej Prawicy. Nie można wykluczyć, że przyczyni się też do przyspieszenia wyborów.
Zmiany personalne i ta decyzja spowodowały, że Trybunał stał się również elementem zabawy w państwo. Naród z lubością zaczął go nazywać Trybunałem Julii Przyłęskiej, czyli imieniem i nazwiskiem uroczej jego prezeski. Szef Zjednoczonej Prawicy też uległ jej urokowi, nazywając ją jego „odkryciem towarzyskim”.
Ostatni szczyt zabawy w państwo osiągnęliśmy właśnie, z niezamierzoną pomocą tego szefa. Jest hiperprezesem największej rządzącej partii politycznej, ale przez kilka lat nie chciał pełnić żadnej funkcji w „aparacie władzy”, Ograniczał się do zdalnego sterowania, tworzącymi ten aparat członkami partii. Trochę tak, jak robił to niezapomniany towarzysz Stalin, a także Tito, który na stare lata osiadł na wyspie Brioni i stamtąd usiłował kierować rozpadającym się państwem. My nie mamy takiej pięknej wyspy, więc nasz „prezes prezesów” urzędował tylko na ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie.
Jak długo można jednak znosić zarzuty, że chce się rządzić, nie ponosząc żadnej odpowiedzialności za popełniane błędy? Hiperprezes miał dosyć ciągłego narzekania na jego pozycję w państwie, i wyraził łaskawie zgodę, na objęcie stanowiska wicepremiera. Bardziej skłonna do zabawy część społeczeństwa pokładała się ze śmiechu. Powstała bowiem dziwna sytuacja – wicepremier jest „ważniejszy” od premiera, którego, jako członka partii, może zganić i z pomocą wiernych poddanych „zdjąć” ze stanowiska. Wicepremier wygłasza, co pewien czas, przemówienia i udziela wywiadów, traktowanych przez media jak orędzia głowy państwa. W tej sytuacji oficjalna głowa państwa niemal zamilkła i zajmuje się głównie pogaduszkami z zagranicą, rozdawaniem odznaczeń i uświetnianiem swoją obecnością patriotycznych uroczystości.
Utrzymanie, współcześnie nieznanego w innych krajach, stanowiska „nieetatowego autokraty” drogo nas kosztuje. Najbardziej widowiskowe, i zapewne najbardziej kosztowne, pokazy troski o jego dobry nastrój i bezpieczeństwo organizuje nasza „profesjonalna” policja. Kilkadziesiąt samochodów policyjnych i kilkuset policjantów pilnuje ulicy, na której autokrata raczy mieszkać. W czasach powojennych nikogo nie otaczano tak szczelną ochroną, mimo, że pierwsi sekretarze, prezydenci i premierzy nie wszystkim się podobali. A przed wojną, kiedy jeszcze żył Piłsudski i rezydował w Sulejówku, zastanawiając się nad celowością przeprowadzenia majowego zamachu stanu, ochraniało go dyskretnie kilku zaprzyjaźnionych oficerów z I Brygady Legionów. Widocznie „my naród”, jesteśmy teraz zarówno bardziej przestraszeni, jak i niebezpieczni.
Modlitwa, taniec i śpiew
Ostentacyjna pobożność działaczy rządzącej partii, łącznie z tymi, którym powierzono kierowanie państwem, jest także specyficznym rodzajem zabawy. Wzajemne zrozumienie instytucjonalnego kościoła katolickiego i administracji państwowej może mieć więcej zalet niż wad. Problem w tym, że na „wysokich szczeblach” tylko nieznacznie przekracza ono europejskie zwyczaje. Za to, w ramach zabawy w państwo, rozwijane są nadzwyczaj bliskie kontakty z pewnym zakonnikiem, zapobiegliwie tworzącym imperium biznesowe. Także i ta część zabawy często przybiera formy rozrywkowe, sprawdzające m.in. umiejętności taneczne i wokalne osób „trzymających władzę”. To budzi radość obserwatorów, ale jednocześnie zmusza uczestników do pokrywania wysokich kosztów udziału w takich imprezach. Zakonnik jest bowiem mistrzem wypompowywania potrzebnych mu środków, z różnych działów budżetu państwa.
Napady śmiechu przerywanego płaczem wywołuje także zabawa w narodowe szczepienie przeciwko COVID19. Znam 95-latków dotychczas (10 luty) niezaszczepionych i 30-latków zaszczepionych mimo, że nie podejmowali żadnych starań. Internet i słynny telefon 989 przyjmują zgłoszenia np. 70-latków, ale później w ogóle się nie mają z nimi kontaktu. Potencjalny pacjent nie wie, czy komputery go zgubiły, czy w ogóle został zarejestrowany, czy szukają dla niego szczepionki 200 km od miejsca zamieszkania, czy ma ponawiać zgłoszenie?
W tej zdrowotnej części zabawy w państwo, najbardziej ciekawe nie są nawet zakupy niedostarczonych respiratorów, ale brak wyobraźni w zakupach szczepionek. Tych najbardziej znanych zamówiliśmy za mało. Szukamy uzupełnień. Parę dni temu ogłoszono, że rosyjska szczepionka Sputnik V jest bardzo dobra, ma skuteczność powyżej 90-% i nie wymaga przechowywania i transportu w bardzo niskich temperaturach. Jesteśmy jednym z najbliższych sąsiadów i moglibyśmy kupić poważne ilości tej szczepionki, po relatywnie niskiej cenie. Ale nawet nie próbowaliśmy. I „nie rozważaliśmy” – jak powiedział ostatnio odpowiedzialny za walkę z wirusem członek rządu. Dlaczego? Bo nasze państwo i część ludności nie lubi Rosjan. Bo właśnie traktujemy państwo jak plac zabaw, na którym nie bawimy się w dyplomację. Wstaliśmy z kolan i jak kogoś nie lubimy – to nie będziemy z nim rozmawiać, a tym bardziej handlować społecznie strategicznymi towarami. Tylko trochę nam przykro, że węgierskie „bratanki od szabli i od szklanki” nie mają tych oporów i już kupują Sputnika V.
Narodowa zabawa w państwo trwa już tak długo, że zepsuła nam opinię w Europie. Ale to nie jest jeszcze najgorsze. Znacznie gorsza jest utrata szacunku dla władzy i narastające przekonanie, że nic na to nie możemy poradzić. Czekanie przez następne 2 lata do kolejnych wyborów, jest dla wielu Rodaków nie do zniesienia. Wprawdzie w opozycji coś się zaczyna dziać, ale przypomina to manewry bez wyraźnie określonego celu. A tym celem powinna być przyspieszona zmiana władzy, umożliwiająca szybkie wycofanie się z bezsensownych i społecznie szkodliwych decyzji „zjednoczonej Prawicy”. To – moim skromnym zdaniem – jest nakazem historii.