Pierwsze dni marca to weekend Manif – w Warszawie i Poznaniu kobiety wychodzą na ulice, aby przypomnieć, że zbliżający się 8 marca to nie tylko dzień wręczania kwiatków i rajstop.
Stolice Mazowsza i Wielkopolski pospieszyły się – inne miasta postawiły na organizację Manif w kolejny weekend, już po 8 marca. Niemniej pula kobiecych postulatów pozostaje znana – bo wciąż niespełniona. To równość płac, aktywizacja zawodowa kobiet, przebicie szklanego sufitu, skuteczne procedury antydyskryminacyjne, walka z kulturą gwałtu, możliwość samodzielnego prawa do decyzji w kwestii praw reprodukcyjnych.
Przez ulice stolicy Manifa przeszła już po raz dwudziesty. Organizatorki z Porozumienia Kobiet 8 marca, Ewa Dąbrowska-Szulc oraz Zofia Marcinek, komentowały kobiece postulaty na radiowej antenie w manifowy poranek.
– Cały czas mamy tak na dobrą sprawę podobną debatę dotyczącą chociażby prawa do aborcji, ale też opieki, czy zapobiegania wszelkiej maści przemocy, nie tylko fizycznej i psychicznej, ale też ekonomicznej – mówiła Marcinek. – W tym roku bardzo duży nacisk kładziemy na postulaty dotyczące walki z przemocą.
Hasło stołecznej demonstracji to „Dość litości dla przemocowych gości” i „To my jesteśmy rewolucją”.
Kim jest przemocowy gość? Organizatorki wyjaśniają: „To ten, który stosuje przemoc – fizyczną, psychiczną, seksualną, ekonomiczną. Może nim być nasz sąsiad, współpracownik, szef czy kolega, o którym mamy bardzo dobre zdanie. Może być nim nasz partner. Może mieć nienaganną reputację, może oficjalnie deklarować sprzeciw wobec przemocy. To niekoniecznie potwór, którego łatwo wykluczyć ze środowiska i udawać, że problem zniknął. Przemocowiec to również dłużnik alimentacyjny – nas, kobiet, nikt nie pyta, czy możemy pozwolić sobie na wykarmienie, zakup ubrań dla dziecka czy opłacenie rachunków. Nie mamy wyjścia, nie możemy liczyć na społeczną wyrozumiałość. W przeciwieństwie do mężczyzn, którym wciąż się pobłaża. To właściciel korporacji, szef, który nie szanuje praw pracownic i pracowników. To kapitalista, który buduje i wspiera system oparty na wyzysku najciężej pracujących. To polityk, który ten system legitymizuje. Który nie upomina się o prawa wykluczonych i marginalizowanych. To hierarcha Kościoła – skrajnie patriarchalnej instytucji, w której kobieta jest nikim, i który swoją wewnętrzną hierarchię usiłuje przenieść na społeczeństwo”.
Szczególny nacisk na postać tego ostatniego położono na Manifie w Poznaniu. „Ani pana, ani plebana” – takie hasła niosły aktywistki, solidaryzując się z ofiarami kościelnej pedofilii, o której coraz głośniej się mówi. W Wielkopolsce prawicowi działacze zgłosili wcześniej w magistracie 87 kontrmanifestacji, które miały się odbyć m.in. na pierwotnej trasie Manify. Sęk w tym, że większość z nich okazała się fejkami obliczonymi na bojkot kobiecej imprezy – w miejscach, gdzie miały odbyć się kontrmarsze w intencji rodziny – hulał wiatr. Mimo to Manifa odbyła się – stacjonarnie. Organizatorki nie dały się zastraszyć:
„Walczymy o pełnię praw, sprzeciwiamy się dyskryminacji, wykluczeniom i zgodzie na przemoc. Gdy księża, politycy, szefowie, osoby publiczne działają przeciwko nam, my zwracamy się do siebie nawzajem, by działać razem. Dość zamykania nam ust, kiedy mówimy o przemocy ze strony Kościoła i państwa! Nie dajmy się podzielić i zarazić nienawiścią. W tym roku Manifa Poznań po raz kolejny przeciwstawia się władzy, która nie dba o prawa kobiet oraz osób wykluczonych” – oświadczyły. Demonstracja trwała około 3 godzin, wzięło w niej udział kilkaset osób. „Miejsce kobiet jest wszędzie!” – skandowały działaczki.
„Sumienie miał czyste, nieużywane” – napisano na transparencie z podobizną Jana Pawła II.
„Pieniądze na szkoły, nie na kościoły” – skandowały kobiety w odpowiedzi na przemówienie nauczycielki, która zwróciła uwagę na to, że fizycy i chemicy boją się sektora edukacji jak ognia.
Nie zabrakło głosu walczących o prawa lokatorów – to kolejna działka, w której kobiety pozostawiono same sobie: – Nie jest tajemnicą, że eksmisje dotykają najuboższych, a większość z nich to kobiety, samotnie wychowujące dzieci. To one zostają z problemem, jak zapewnić im dach nad głową – mówiła Kornelia Piotrowska z Wielkopolskiego Stowarzyszenia Lokatorów, która przypomniała postać Jolanty Brzeskiej. – Spaliła ją mafia reprywatyzacyjna, a prokuratura nadal nie ma pomysłu, jak złapać sprawców.
Czy te hasła są nowe? Absolutnie nie. Znamy i powtarzamy je od lat, jak refren popularnej piosenki. Ale w tym roku Manifa jest „okrągła”, a przed nami jesienne wybory – szansa, aby antykobiecemu rządowi pokazać czerwoną kartkę.
„Mamy dość litowania się nad sprawcami przemocy, troski o ich dobre imię, kariery i komfort psychiczny. Mamy dość skupiania się na domniemaniu niewinności, która w praktyce jest domniemaniem kłamstwa skrzywdzonych. Mamy dość podważania wiarygodności ofiar, pytań, dlaczego nie zgłosiły się na policję bezpośrednio po doznanej krzywdzie, czy były pijane, co miały na sobie, czy są zdrowe psychicznie” – piszą Manifki z Warszawy. – „Mamy dość polskiego wymiaru niesprawiedliwości. Sądy pobłażają przemocowcom – alimenciarzom, gwałcicielom, a molestowanie seksualne ujęte jest wyłącznie w Kodeksie pracy i pozostaje bezkarne.
Podawanie do publicznej wiadomości nazwisk sprawców przemocy nie jest rozwiązaniem problemu, a krzykiem desperacji i sprzeciwu wobec systemu, który wspiera sprawców, a nie skrzywdzone”.
– PiS niestety prowadzi politykę, która pogłębia dyskryminację kobiet, kobiety są traktowane jako ludzie gorszego sortu. Już na początku rządów PiS została zniesiona obowiązkowa opieka instytucjonalna nad sześciolatkami, zróżnicowano wiek emerytalny, radykalnie obniżając go kobietom i tym samym obniżając ich poziom emerytur. Również różnica między wskaźnikami zatrudnienia oraz aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn należy do najwyższych w Unii Europejskiej, przekraczając 15 pkt proc. Instytucjonalna opieka senioralna praktycznie nie istnieje, a liczba dzieci objętych opieką żłobkową należy do najniższych w UE. W konsekwencji polityka władzy prowadzi do dezaktywizacji zawodowej kobiet – powiedział „Trybunie” Piotr Szumlewicz, którego na warszawskiej Manifie widuję co roku.