do prezydenta Rzeszowa Tadeusza Ferenca
w sprawie powstającego w rzeszowskim Teatrze Maska spektaklu „#chybanieja” w reżyserii Pawła Passiniego. List zainicjowany przez Forum Przyszłości Kultury podpisało już ponad 100 przedstawicieli środowiska teatru i kultury.
Szanowny Panie Prezydencie,
Środowisko teatralne i ludzie kultury z najwyższym niepokojem śledzą napływające od kilku dni informacje związane z Pana działaniami i publicznymi wypowiedziami w sprawie powstającego w rzeszowskim Teatrze Maska spektaklu „#chybanieja” w reżyserii Pawła Passiniego. Cieszy nas, że po kilku dniach niepewności dyrekcja teatru potwierdziła kontynuację prac nad przedstawieniem, wypełniając tym samym swoje zobowiązania wobec twórców i publiczności. Nie zamyka to jednak sprawy, bo Pana działania są wyrazem jawnego naruszenia prawa regulującego relacje instytucji kultury i organizatorów, a jako takie skutkują naruszeniem praw konstytucyjnych nas wszystkich.
Jak wynika z wiadomości przekazanych opinii publicznej przez twórców spektaklu i dyrekcję teatru, usiłował Pan wstrzymać pracę nad spektaklem za pomocą przekazanej dyrekcji ustnej decyzji. Słyszymy także, że stało się to po interwencji Kurii Rzeszowskiej. Choć Kuria zaprzecza takim doniesieniom, naszej uwadze nie może ujść bezpośredni kontekst tych wydarzeń: Jednym z wątków przedstawienia jest problem pedofilii w Kościele katolickim, tymczasem biskup Diecezji Rzeszowskiej, Jan Wątroba, znalazł się na przekazanej Papieżowi Franciszkowi przez Fundację „Nie lękajcie się” liście hierarchów, którzy ukrywali przypadki pedofilii. Spektakl dotyka więc niezwykle ważnej społecznie i trudnej kwestii – z tej racji zasługuje na szczególną ochronę i wsparcie ze strony instytucji, w której toczy się praca, a także władz publicznych.
Pana publiczne wypowiedzi w tej sprawie odsłaniają zatrważające niezrozumienie obowiązków i roli władz samorządowych wynikających z Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Narusza Pan autonomię programową instytucji artystycznej, próbując dopuścić się aktu cenzury prewencyjnej.
Chcielibyśmy dowiedzieć się, jak w tym kontekście rozumie Pan konstytucyjny nakaz działania w granicach i na podstawie prawa (art. 7), konstytucyjny zakaz cenzury prewencyjnej (art. 54) oraz konstytucyjną wolność twórczości artystycznej (art. 73)?
Jest to dla nas sprawa najwyższej wagi.
Mając poczucie wspólnej odpowiedzialności za stan spraw publicznych, który zależy od determinacji obywateli do tego, by bronić demokratycznego ładu i swoich praw, oraz wypełniając konstytucyjny obowiązek troski o dobro wspólne (art. 82), domagamy się na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (j. t. Dz. U. z 2016 r. poz. 1764 ze zm.) w trybie informacji publicznej pełnego wyjaśnienia tej sytuacji, przesłania skanów wszelkich dokumentów (decyzje, zarządzenia, inne) dotyczących ingerencji Prezydenta w tę sprawę i wskazania podstaw prawnych podjętych przez Pana działań. Kultura jest dobrem wspólnym, jej nieodzowną część stanowi zagwarantowana przez prawo autonomia instytucji kultury i konstytucyjna wolność twórczości artystycznej. Naruszanie którejkolwiek z tych wartości narusza prawa nas wszystkich.
Prosimy nasz list otwarty potraktować jako wniosek z art. 241 kodeksu postępowania administracyjnego i odnieść się do wszystkich poruszonych w nim zagadnień.