18.08.2002 Krakow i blonie fot.Witold Rozbicki
Nie pytaj co Kościół może dać tobie. Pomyśl co ty możesz dać Kościołowi.
Od 30 lat, ilekroć władza świecka chce coś od Kościoła, to słyszy, cichsze lub głośniejsze nie. To cichsze jest zawsze wstępem do targowania się. A ponieważ negocjacje z Kościołem zawsze sprowadzają się do niewytłumaczalnych rozsądkiem żądań, to państwo i samorządy starają się od Kościoła niczego nie chcieć.
I miast dyskutować z proboszczem o zamianie kawałka działki przeszkadzającej w budowie drogi, czy ulicy, wójtowie wolą żeby nowa arteria była nawet o parę kilometrów dłuższa, bo to i tak wyjdzie per saldo taniej.
Mocni Głódziem
Czasem jednak nie da się i prezydent, burmistrz, czy wójt musi o coś Kościół poprosić. Tak porobiło się na okoliczność tegorocznego podwójnego rocznika w liceach. Duże miasta stanęły w obliczu fizycznego braku sal lekcyjnych. Sytuację rozwiązałaby zgoda na jedną w tygodniu, zamiast dwóch lekcję religii.
Wiceprezydent Warszawy, Renata Kaznowska, na początku roku skrobnęła prośby do biskupa Romualda Kamińskiego z diecezji warszawsko-praskiej oraz jego sąsiada zza Wisły kardynała Kazimierza Nycza. Od obu przyszło zapewnienie, że dyrektorzy, którzy zgłoszą problemy, dostaną zgodę na odstępstwo od dwóch godzin religii tygodniowo w klasach pierwszych. 109 dyrektorów szkół wystąpiło więc do biskupów o dyspensę z jednej religii. I widać wielu było w kuriach podpadniętych, bo tylko 83 szkoły dostały błogosławieństwo dla jednej godziny nauki paciorka.
Wydział Edukacji Urzędu Miasta Łodzi napisał zaś do abp Grzegorza Rysia, a ten zgodził się bez mrugnięcia okiem.
W Gdańsku, z Głódziem tak łatwo nie poszło. Już podczas oficjalnego spotkania z katechetami, purpurat kategorycznie odmówił zgody na zmniejszenie liczby lekcji religii w szkołach. Wszyscy wiedzieli, że „flaszka” jest cięty na prezydent Dulkiewicz, więc wzięli się na sposób. Do kurii napisali zatem uniżone prośby dyrektorzy liceów. I, o dziwo, na ośmiu składających wnioski ośmiu dostało zgodę.
Niezgoda księdza arcybiskupa
Jacka Majchrowskiego do wynegocjowania zmniejszonej religii obligowała uchwała Rady Miasta Krakowa. Puścił zatem do Jędraszewskiego list z czołobitnym sformułowaniem, iż „zgoda Księdza Arcybiskupa przyczyniłaby się do poprawy warunków nauki krakowskich uczniów”. No i takim błagalnym passusem: „Jeszcze raz zapewniam, że miałaby ona charakter jednorazowej decyzji w związku z absolutnie wyjątkową sytuacją rocznika uczniów, którego ona dotyczy”.
Jędraszewski nawet nie pofatygował się odpowiedzieć. Wytypował do tej roli dyrektora Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitalnej w Krakowie księdza Andrzeja Kieliana. A ten poszedł na całość i napisał, że „Z dotychczasowych wypowiedzi i oświadczeń wynika, iż zarówno Małopolskie Kuratorium Oświaty, jak i krakowski Magistrat zapewniają, że oświata w Krakowie i całej Małopolsce jest dobrze przygotowana na nadchodzącą zwiększoną rekrutację do klas pierwszych szkół ponadpodstawowych. (…) Nie było także do tej pory żadnych sygnałów dotyczących ograniczenia ilości godzin religii. Władze miasta zgodnie zapewniały od początku bieżącego roku, że nie będą występować do Kurii w tej sprawie”. Co znaczyło mniej więcej tyle, żeby Majchrowski spadał na drzewo.
Burmistrz Ustrzyk Dolnych niczego się chyba o Kościele nie nauczył na KUL-u. Ani nawet w czasie swojej całej poprzedniej kadencji. Pewnie stąd szukając oszczędności w gminie wpadł na pomysł zmniejszenia godzin lekcji religii w szkołach. Z rachunku wyszło mu bowiem, że jak religii w podległych mu szkołach będzie o połowę mniej, to on burmistrz zapłaci za nią nie 500 tysięcy, ale tylko 200. Nieświadom co robi, napisał w tej sprawie list do metropolity przemyskiego, Adama Szala.
Zamiast odpowiedzi dostał list pasterski Szali, obowiązkowo odczytywany w kościołach całej diecezji. Z listu wynikało, co wierni mają myśleć o tych, co chcą umniejszyć liczbę godzin religii w szkole. I „którzy – jak to ujął Szala – propagują ideologie sprzeczne nie tylko z wiarą katolicką, ale godzące również w ogólnie przyjęte normy społeczne i wartości narodowe. Bo to właśnie tacy „chcą ograniczenia, a następnie wyrugowania lekcji religii ze szkół”. Jak się można domyślać, burmistrz Ustrzyk, szans na oszczędności zatem nie ma.
Święty geszeft
Prezydent Suwałk dwa lata prowadził rozmowy z biskupem Jerzym Mazurem w sprawie kamicy przy Kościuszki 6. Kiedyś była tam szkoła rolnicza, potem przedszkole, a w końcu nauczycielskie kolegium języka polskiego. Kilkanaście lat temu miasto przekazało zabytkową nieruchomość Parafii św. Aleksandra z przeznaczeniem na dom pomocy. Kościół nie włożył w nieruchomość ani złotówki, więc z budynku zrobiła się ruina. Miasto sto razy powinno budynek, ze względu na niedotrzymanie przez Kościół słowa, odebrać. Ale nie z biskupami takie numery… Stąd po wyczerpujących negocjacjach stanęło na tym, że zniszczony budynek wróci do miasta, ale w zamian za to Suwałki sprzedadzą parafii ponad hektarową działkę za 1 proc. jej wartości.
W związku z czym deal z Kościołem zakończył się dla Suwałk wymierna stratą na gruncie i koniecznością wpompowania w ruinę kamienicy, w której ma być żłobek ponad 8 mln zł.
Suwalski przykład pokazuje najdobitniej, jak to jest gdy władza publiczna chce czegoś od Kościoła.
Wie coś o tym Jacek Majchrowski. Uczył się wszak jako prezydent na trzech metropolitach krakowskich. I na każdym dealu z nimi płynął. W sumie na grube miliony złotych. Bo tylko za nieruchomość przy ul. Totus Tuus w Krakowie wartą 2,8 mln netto Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” zapłaciło 56 tys. zł! I jak widać po relacjach z Jędraszewskim takie robienie metropolicie dobrze to Krakowowi nie dało.
Dlatego nie ma się co dziwić, że gdy niedawno Jędraszewski zwrócił się do prezydenta krakowa o działkę po byłym motelu Krak, bo chce tam postawić kościół, to miasto pokazało mi środkowy palec i plan zagospodarowania stanowiący, że będzie tam park.
Proście, a będzie wam darowane
Inne miasta i wsie niczego się jednak w doświadczeń tych dużych nie uczą. Bo co miał z tego warszawski Ratusz, że wartą 19 mln zł działkę, otrzymała w użytkowanie wieczyste Archidiecezja Warszawska. Za nic. A teraz mogła stać się jej właścicielem na mocy pisowskich przepisów niemal za darmo. Co ma prezydent Lublina Żuk z tego, że tamtejsza kuria łyknęła kiedyś, wycenioną na ponad 550 tys. zł działkę przy ul. Nałkowskich za 55 zł. Dostała bowiem wynoszącą 99.99 proc. bonifikatę.
Co oprócz kłopotów ma były burmistrz Koprzywnicy, którego proboszcz poprosił o podłączenie kościoła do miejskiego systemu miejskiego ogrzewania. Oczywiście za free.
W wyborze mu to nie pomogło, a teraz jego następczyni proboszczowi śle rachunki, zaś na ex burmistrza poszczuła prokuraturę.
Proboszcz z Katowic zwrócił się rok temu do radnego z prośbą o sfinansowanie w całości remontu organów. Potrzebował pół miliona złotych. Radny napisał do prezydenta miasta, by ten zabezpieczył środki w nowym roku budżetowym. W normalnym kraju pismo takie wzbudziłoby śmiech i zajęło miejsce w koszu na makulaturę. Ale jesteśmy w Polsce. I dlatego w tegorocznym budżecie na organy poszła pierwsza transza środków. Znaczy 121 tysięcy zł. Na następny rok ma pójść więcej.
Mająca 2 kościoły parafia z gminy Krobia poprosiła miejscowy samorząd o przysługę finansową. I proszę. Kościół w Krobi dostanie 10 tys. zł na przebudowę dachu przebudowanego 10 lat temu, zaś kościół w Domachowie nawet 70 tys zł. A inne parafie z tej gminy nie poprosiły, więc pewnie dlatego nic nie dostają.
W kościele w Grzegorzowicach w gminie Waśniów w powiecie ostrowieckim rozpoczął się remont organów. Koszt prac to 123 tysiące złotych, a parafii liczącej niespełna tysiąc wiernych nie było stać na zebranie takiej kwoty. W normalnej instytucji szef takiej placówki pobiegłby do przełożonych. Ale w Kościele tak nie jest i wszyscy o tym wiedzą. Proboszcz miast do kurii, zwrócił się zatem o pomoc do lokalnych samorządów. Urząd Gminy w Waśniowie i Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim użaliły się nad niedolą klechy i wyasygnowały po 20 tysięcy złotych. Kolejne 37 tysięcy złotych dołożył konserwator zabytków.
Pod Przemyślem są Maćkowice. A w nich pałac z dużym parkiem. Pałac ma kształt litery H, część środkowa i wschodnia ma dwie kondygnacje, natomiast część zachodnia trzy kondygnacje. Według wyceny rzeczoznawcy zatrudnionego przez gminę budynek wraz z działkami o łącznej powierzchni ponad 4,5 he jest wart niecały milion zł.
Pałac wpadł w oko kurii przemyskiej. Ale śmieszna i tak cena, była dla hierarchy za wysoka. Biskup poprosił zatem radę gminy Żurawica, żeby zrobiła dobry uczynek. I rada posłuchała. Dzięki temu kuria stanie się właścicielem hektarów i pałacu za 20 proc. wyceny. Znaczy za 199 tys zł.
W Szczecinie prośba Kościoła obniżyła wartość działki na Gumieńcach z 1 548 tys zł do 3 550 zł. W Rybniku 2,8 ha Kościół dostał za 500 zł. Bo poprosił.
W Głogówku też poprosił i dostał nawet 7 – arową działkę. I to mimo tego, że burmistrz nie mógł jej sprzedać. Gmina nienależną jej kasę oddała. Dla burmistrza prokuratura wnioskuje o 3 lata odsiadki, ale Kościół na bezprawnie nabytych włościach już prowadzi swoje biznesy.
Wszystkie te sytuacje pokazują, że jak Kościół coś chce, to dostaje. Ale jak władza czegoś chce od Kościoła, to dostaje odeń po łapach.
Z jednym małym wyjątkiem. Pana Mateusza Morawieckiego, do którego gdy był jeszcze bankowcem zwrócili się przedstawiciele kurii wrocławskiej i zaproponowali za bezcen sprzedaż 15 hektarów. Czyż to nie piękny przykład zupełnej bezinteresowności?