Wystąpienie posłanki do Parlamentu Europejskiego Krystyny Łybackiej w imieniu Komisji Kultury i Edukacji w sprawie impementacji procesu bolońskiego 19 kwietnia 2018 r.
W tej izbie często dyskutujemy na temat przyszłości naszego europejskiego projektu, kluczem do jego rozwoju jest wzmocnienie intelektualne, kulturalne, społeczne, innowacyjne, czyli mówiąc krótko – budowa Europy wiedzy.
Centralną rolę w budowie Europy wiedzy stanowi edukacja, a w szczególności szkolnictwo wyższe. Proces Boloński jest filarem, w powołanej już w Deklaracji Sorbońskiej – Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego. Od czasu Deklaracji Bolońskiej, czyli od roku 1999 dokonano wiele, zarówno w aspekcie jakości kształcenia, w aspekcie mobilności, w aspekcie uznawalności dyplomów, czy też kwalifikacji.
Niestety poziom implementacji celów Procesu Bolońskiego jest w poszczególnych krajach zróżnicowany. Istotna jest także jakość tej implementacji, bowiem ta jakość wpływa zarówno na wiarygodność procesu, jak i na rzeczywiste wykonywanie jego założeń. W bardzo wielu krajach błędnie zinterpretowano Proces Boloński, w jeszcze innych wprowadzono mechaniczny podział na studia I i II stopnia, nie dbając o zawartość programową. W jeszcze innych uznano, że to jest narzucona inicjatywa rządowa a nie nasz wspólny europejski projekt.
Dlatego kierujemy do Komisji następujące pytania. Po pierwsze, czy Komisja monitoruje poziom implementacji Celów Bolońskich w poszczególnych krajach? Te najważniejsze cele to przede wszystkim jakość kształcenia, akredytacja – rzetelna akredytacja ich jakości, uznawalność kwalifikacji i dyplomów, prawidłowość przyznawania słynnych punktów ECTS, czyli punktów rejestrujących osiągnięcia studentów; promocje i ułatwienia w mobilności zarówno studentów, jak i pracowników; ale także promocja kształcenia ustawicznego na poziomie akademickim. Pytamy również jak Komisja ocenia obecny stan i poziom Procesu Bolońskiego, także nasze pytanie dotyczy faktu, czy Komisja zidentyfikowała te czynniki, które utrudniają skuteczną i poprawną implementację procesu? I wreszcie, jak Komisja wspiera państwa członkowskie we właściwej implementacji Procesu Bolońskiego?
Sygnatariusze Deklaracji Bolońskiej i ministrowie krajów będących sygnatariuszami, spotykają się cyklicznie, aby z jednej strony dokonać podsumowania osiągnięć procesu, z drugiej wytyczyć nowe cele i nowe założenia. Ostatnia taka konferencja miała miejsce w roku 2015 w Erywaniu, wydano wtedy komunikat z bardzo istotnym przesłaniem – wzmocnienie wymiaru społecznego Procesu Bolońskiego. Włączenie studentów niepełnosprawnych, włączenie osób ze środowisk defaworyzowanych w program mobilności, który jest istotą tegoż procesu. Mamy pytanie do Komisji, jak ocenia kroki podjęte w wyniku komunikatu z Erywania i ile dokonano w aspekcie włączenia społecznego Procesu Bolońskiego. W Erywaniu przyjęto również do Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego – Białoruś. Niestety władze Białorusi nie wypełniły wielu zobowiązań, niemniej oczekujemy, że Białoruś pozostanie w agendzie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego i ewentualnie zostanie rozpatrzona możliwość wydłużenia mapy drogowej dla Białorusi. Przed nami jest kolejna konferencja w Paryżu. Komisja Europejska jest jednym z sygnatariuszy Deklaracji Bolońskiej, pytamy zatem jakie cele strategiczne ma Komisja? Jakie inicjatywy zamierza podjąć, aby wzmocnić Proces Boloński? Co z obszarem szkolnictwa wyższego po roku 2020? Jakie strategiczne cele wyznacza Komisja? Pytamy również i to nas bardzo interesuje, jakie jest powiązanie i relacja pomiędzy Europejskim Obszarem Szkolnictwa Wyższego, Europejskim Obszarem Badań i zapowiadaną przez Komisję Europejską Przestrzenią Edukacyjną? Jesteśmy zdania, jako Komisja Kultury i Edukacji, że tylko komplementarne inicjatywy mogą zbudować atrakcyjną i innowacyjną Europę wiedzy.
Proces boloński to program UE zapoczątkowany podpisaniem 19 czerwca 1999 przez 29 ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe Deklaracji Bolońskiej. Proces miał na celu podniesienia prestiżu uczelni europejskich w porównaniu z uczelniami amerykańskimi, przyjęcie systemu porównywalnych stopni i tytułów akademickich. jego celem jest utworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego.