Jednym z rządowych powodów do puszenia się w TVP Info jest budowa dworców. Dzięki temu zainteresowała się tematem Najwyższa Izba Kontroli. I wyszło jej to co zwykle – aktualna władza nie ma pojęcia o realizowaniu czegokolwiek, co nie jest prostym transferowaniem pieniędzy.
Terminy ukończenia inwestycji na dworcach kolejowych, które są realizowane w ramach Programu Inwestycji Dworcowych (PID), są zagrożone – ocenia NIK. Dodaje, że opóźnienia w realizacji inwestycji dotyczyły 160 dworców i średnio sięgały 450 dni.
Według Najwyższej Izby Kontroli (NIK) drastyczne zmniejszenie liczby dworców kolejowych przeznaczonych do modernizacji, opóźnienia w realizacji to konsekwencje złego zaplanowania i zorganizowania Programu Inwestycji Dworcowych.
PID obejmuje lata 2016-2023. Jak wskazuje NIK, spośród 85 dworców zaplanowanych do oddania w latach 2016-2021, według stanu na 30 czerwca 2021 r. oddano do użytku 37. Opóźnienia w realizacji inwestycji dotyczyły 160 dworców i średnio wyniosły 450 dni.
NIK informuje, że w 2016 r. PKP SA posiadała ogółem 2136 dworców kolejowych, z czego 574 to czynne dworce kolejowe, a 1562 – nieczynne, wyłączone z użytkowania. Na podstawie kryteriów określonych w PID, PKP SA wytypowała do realizacji 464 inwestycje, z tego 385 czynnych dworców kolejowych, 69 dworców nieczynnych oraz 10 nowych inwestycji dworcowych. W aktualizacji PID z 14 listopada 2017 r. ograniczono jego zakres do 188 dworców, na podstawie oszacowanych kosztów poszczególnych inwestycji łączną kwotę nakładów na realizację PID określono na 1 mld 376 mln zł.
W wyniku aktualizacji PID dokonanych 28 maja 2019 r. i 9 lutego 2021 r., z PID usunięto 15 zadań, a włączono 17 innych inwestycji dworcowych, uzyskując listę dworców do modernizacji, zawierającą 190 projektów.
„Po prawie 5 latach od uchwalenia PID, a na 2,5 roku przed planowanym zakończeniem jego realizacji, w przypadku ponad połowy ujętych w nim dworców poziom wykorzystania nakładów finansowych nie przekraczał 5 proc. W okresie od 15 października 2018 r. do 30 czerwca 2021 r. na 174 dworce ujęte w PID, w przypadku 168 obiektów harmonogram inwestycji uległ zmianie, przy czym w przypadku aż 160 inwestycji nastąpiło opóźnienie w planowanym terminie oddania dworca do użytkowania – średnio o 450 dni” – poinformowała Izba.
Według NIK główną przyczyną niesprawnej realizacji PID były częste zmiany osób odpowiedzialnych za nadzór nad realizacją programu oraz niepełne wdrożenie programu naprawczego, który miał doprowadzić do dotrzymania terminów ukończenia inwestycji.
„Program Inwestycji Dworcowych był nienależycie zaplanowany i nieefektywnie zarządzany, nie w pełni zaspokajał potrzeby pasażerskiego transportu kolejowego w Polsce, a jego realizacja w obecnym zakresie do końca 2023 r. obarczona jest ryzykiem ze względu na niski stopień zaawansowania inwestycji nim objętych” – podkreśliła Izba.
Do 30 czerwca 2021 r. wydano prawie 548 mln zł, czyli niewiele ponad 44 proc. zmienionego planu. Ze środków UE wydano prawie 293 mln zł, tj. 46 proc. planu po zmianach.
W ocenie NIK stopień wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na PID w ciągu dotychczasowych 4,5 roku jego realizacji oraz jego dotychczasowe zaawansowanie rzeczowe wskazują, że nie będzie możliwe zrealizowanie PID w zakładanym zakresie do końca 2023 r.
Najwyższa Izba Kontroli wnioskuje do ministra właściwego do spraw transportu m.in. o wdrożenie działań zapewniających poprawę skuteczności prowadzonego przez służby ministra nadzoru nad realizacją PID, w celu zapewnienia pełnego i terminowego wykonania tego programu.
Z kolei do prezesa PKP NIK wnioskuje m.in. o poprawę terminowości wykonywania inwestycji dworcowych, wprowadzenie obowiązku protokolarnych odbiorów dokumentacji projektowej, czy zapewnienia terminowego przekazywania sprawozdań ze stanu realizacji zadań ujętych w PID do Ministra Infrastruktury i Centrum Unijnych Projektów Transportowych.
NIK skontrolowała Ministerstwo Infrastruktury, Centralę PKP SA i cztery Zespoły Realizacji Inwestycji PKP SA w Gdańsku, Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu. Kontrola objęła okres od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2021 roku.
pwr/pap