Opakowania z tworzyw sztucznych mogą i powinny podlegać recyklingowi – ale nie jest to proces całkowicie obojętny dla środowiska.
Polacy mają coraz większą wiedzę na temat tworzyw sztucznych. Tak wynika z tegorocznych badań zrealizowanych przez Instytut IQS na potrzeby ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej #rePETujemy. 66 proc. Polaków jest przekonanych, że szkło, papier i metal są bardziej przyjazne dla środowiska niż plastik. Blisko połowa (49 proc.) naszego społeczeństwa sądzi zaś, że w całym cyklu życia (m.in. produkcja, transport, recykling) butelki z tworzyw sztucznych generują największą emisję CO2. Nie do końca zgadzają się z tą opinią niektórzy naukowcy.
– Tworzywa sztuczne są wszędzie z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze ze względu na znakomite właściwości, a po drugie ze względu na to co z nimi robimy po użyciu. Jeszcze niedawno ekologiczną choinką była ta sztuczna. Dzisiaj nawołuje się do walki z tworzywami sztucznymi i wyboru zamiast plastikowych słomek – słomek metalowych, szklanych lub silikonowych. Czy te materiały są lepsze, bezpieczniejsze dla nas? Czy za jakiś czas nie będziemy z nimi walczyli w imię ekologii? – mówi prof. dr hab. Rajmund Michalski z Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu.
Trudno jednak zaprzeczać poglądowi, iż należy ograniczać stosowanie jednorazowych tworzyw sztucznych. W przypadku sposobów na ograniczenie ich zużycia, wśród najczęściej wskazywanych przez Polaków znalazły się własne wielorazowe torby na zakupy (76 proc.), niekorzystanie z jednorazowych słomek i sztućców (78 proc.) oraz niekupowanie żywności opakowanej w plastik (31 proc.).
W odniesieniu do tego ostatniego sposobu warto jednak uważać, aby nie przesadzić. W sklepach niekiedy można spotkać się z tym, że pojedynczy ogórek czy cukinia pakowane są w termokurczliwą folię, co uważane jest za niezbyt sensowne generowanie kolejnego plastikowego odpadku i pretekst do nieuzasadnionego podniesienia ceny. W praktyce zabieg ten może przedłużać przydatność warzyw do spożycia, minimalizując ryzyko ich popsucia się zarówno w transporcie, podczas magazynowania, na sklepowych półkach, jak i w naszych domach.
Opakowania pełnią istotną rolę w zapobieganiu marnowaniu żywności – to one pozwalają na dłuższą żywotność wielu produktów spożywczych, poprzez na przykład szczelne pakowanie próżniowe i stawianie barier zapobiegających psuciu się jedzenia w wyniku wpływu różnego typu mikroorganizmów.
Polacy zostali też zapytani o opinie na temat źródła pochodzenia oceanicznego plastiku. Często widzimy bowiem zdjęcia oceanów, po których pływają ogromne połacie opakowań z tworzyw sztucznych. 57 proc. respondentów zgadza się z przekonaniem, iż to opakowania z tworzyw sztucznych są głównym źródłem mikroplastiku. Mikroplastik pochodzi także jednak i z syntetycznych tkanin (w około jednej trzeciej) oraz ze ścierających się opon samochodowych (w ponad jednej czwartej). Same opakowania z tworzyw sztucznych są więc mniejszościowym źródłem odkładania się mikroplastiku w środowisku.
Opakowania plastikowe mogą i powinny podlegać recyklingowi oraz ponownemu wykorzystywaniu. Dość często pojawiają się już wielorazowe torby z tworzyw sztucznych, choć dość trudno pojąć, na czym miałaby polegać ich przewaga w porównaniu z torbami z tkanin. Tym niemniej szerokie stosowanie recyklingu tworzyw sztucznych zbliżyłoby nas do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, z korzyścią zarówno dla środowiska naturalnego, jak i nas samych.
– Kluczowe są segregacja i gospodarowanie odpadami, ponieważ to od indywidualnych decyzji i zachowań każdego z nas zależy więc czy opakowania będą mogły zostać przetworzone i ponownie wykorzystane, zyskując swoje „kolejne życie” – mówi Anna Urbańska, koordynator kampanii edukacyjnej #rePETujemy.
Zła sława tworzyw sztucznych związana jest często z nieprawidłowym gospodarowaniem odpadami. Polacy to generalnie naród, który chętnie śmieci i wyrzuca je gdzie popadnie, co dobrze widać w naszych zanieczyszczonych lasach. Pamiętajmy więc, że to od nas zależy gdzie wyrzucimy zużytą butelkę plastikową: w zarośla czy do oznaczonego pojemnika, z którego trafi do recyklingu i wróci do nas w postaci nowej butelki. Tyle, że niestety, recykling tworzyw sztucznych też nie jest całkowicie obojętny dla środowiska.