Setki stawek, sprzeczne przepisy, rozmaite interpretacje. Polskie podatki to dżungla, przez którą niezwykle trudno przebrnąć.
Czasami warto spojrzeć na różne rodzaje ludzkiej działalności z podatkowego punktu widzenia. Na przykład na wesołe miasteczka – co ma pewne uzasadnienie, bo polski system podatkowy wygląda trochę tak jak by go przygotowywała osoba kręcąca się w kółko na karuzeli lub tracąca zmysły w diabelskim młynie.
Mało kto jest świadomy tego, że niemal każdy, kto w wesołym miasteczku prowadzi usługi rozrywkowe jest opodatkowany inną stawką podatkową. Z bliżej nieznanych we współczesnej gospodarce przyczyn, osoba prowadząca karuzelę, płaci inną stawkę podatkową, niż posiadacz zjeżdżalni typu Gigant.
Inny podatek zapłaci jednak właściciel zjeżdżalni przewoźnej. Pałac strachów i labirynt są zaś opodatkowane inną stawką niż ściana emocji. Należałoby także zapytać, dlaczego stawka opodatkowania pałacu strachu jest o 27 razy wyższa, niż w przypadku gabinetu luster.
Lista absurdów podatkowych oczywiście na tym się nie kończy – zauważa Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.
Rekordy w ilości przepisów
Polski system podatkowy uchodzi za skomplikowany, a przepisy za nieuzasadnione, zagmatwane i obszerne. Prawo jest także niestabilne. W ostatnich latach powstała w naszym kraju rekordowa liczba stron nowych przepisów prawnych.
Od lat też Polska notuje niskie pozycje w rankingach prostoty prowadzenia działalności gospodarczej, m.in. Doing Business czy Paying Taxes. Czas potrzebny na opłacenie podatków w naszym kraju nie ulega skróceniu.
Problem jest coraz bardziej dotkliwy. Nie tylko dlatego, że pozycja Polski w międzynarodowych rankingach swobody prowadzenia działalności gospodarczej spada, ale i dlatego, że prowadzenie firmy jest rozpowszechnioną formą aktywności gospodarczej w naszym kraju, więc nielogiczności systemu podatkowego sprawiają kłopoty dużej grupie ludzi.
– Opodatkowanie przedsiębiorców w Polsce jest nieefektywne. Rozwiązania fiskalne przewidziane dla działalności gospodarczej są mnogie, niespójne, nieefektywne i blokują rozwój przedsiębiorczości – mówi Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP.
– Widzimy, że brakuje woli politycznej do odważnych zmian. W związku z tym ZPP chce zaproponować zmianę, która nie jest rewolucyjna. Jest natomiast prosta i szybka do wdrożenia. Niewielkim nakładem ustawodawczym, uprościmy zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, a w konsekwencji, poprawimy pozycję Polski w rankingach swobody prowadzenia firm – mówi Piotr Palutkiewicz, ekspert Związku.
Mniej stawek w karcie
Obszarem w którym ZPP postuluje zmiany są między innymi zapisy dotyczące Karty Podatkowej.
– Popularność Karty Podatkowej spada. Jest to konsekwencja, zmieniającego się charakteru współczesnej gospodarki, spadającej popularności zawodów rzemieślniczych, jak i skomplikowania przepisów dotyczących Karty. Dodatkowo ta forma podatkowa przynosi znikome wpływy budżetowe, w 2017 roku było to niespełna 69 mln zł – zauważa Piotr Palutkiewicz.
ZPP uważa, że stawki podatkowe ujęte w Karcie Podatkowej są „absurdalne i mnogie”.
Tabela ze stawkami podatkowymi dla przedsiębiorców rozliczających się wg zapisów Karty Podatkowej liczy 35 stron, a stawki w obrębie jednego zawodu często różnią się o kilkanaście złotych.
– Dla trzech pierwszych zawodów w tej tabeli (usługi ślusarskie, usługi w zakresie wyrobu i naprawy naczyń blaszanych i usługi rusznikarskie) znajdziemy 26 różnych stawek podatkowych. Same tylko usługi ślusarskie mogą być opodatkowane 12 różnymi stawkami ryczałtu od przychodów ewidencjowanych – dodaje Palutkiewicz.
Przykładem nielogicznego skomplikowania mogą być także wspomniane na początku wesołe miasteczka i ogromne zróżnicowanie opodatkowania oferowanych tam atrakcji.
– Określenie właściwej stawki podatkowej wymaga decyzji Urzędu Skarbowego. To pochłania czas nie tylko przedsiębiorców, ale i administracji podatkowej – mówi Cezary Kaźmierczak.
ZPP proponuje uproszczenie stawek Karty Podatkowej. Chodzi o likwidację zróżnicowania stawek w zależności od liczby zatrudnionych i w zależności od wielkości miejscowości, w której prowadzona jest działalność.
Stawki miesięczne miałyby być bardziej spójne i uproszczone. Na przykład dla transportu oraz działalności usługowej i wytwórczo-usługowej miałyby wynosić 190 zł. Dla handlu detalicznego i gastronomii – 390 zł.
Wracając zaś do wspomnianych wesołych miasteczek, ZPP rekomenduje (widocznie wesołe miasteczka są sprawą ważną dla wielu członków Związku), aby karuzele były objęte stawką 9 zł od każdego miejsca, a huśtawki, kolejki, zjeżdżalnie i urządzenia zręcznościowe stawką 90 zł od każdego urządzenia.
Skomplikowane uproszczenie
Karta podatkowa jest definiowana jako „uproszczona metoda wymiaru i poboru należności podatkowych”. W rzeczywistości jednak jest ona nadzwyczaj skomplikowana – i wszelkie propozycje upraszczające wydają się godne uwagi.
Oczywiście ZPP zgłasza swe propozycje w interesie przedsiębiorców, a nie budżetu państwa. Jak zauważa Związek, „z uwagi na niskie przychody budżetowe z tytułu karty podatkowej oraz jej spadającą popularność, rekomendowane rozwiązanie nie przyczyni się do zauważalnego spadku dochodów publicznych”. Z tego stwierdzenia jasno wynika, że zauważalny spadek dochodów publicznych oczywiście nastąpi. Jednak uproszczenie przepisów podatkowych może jednocześnie zmniejszyć szarą strefę, co też nie jest bez
znaczenia.
– Możemy nic nie zmieniać, ale nie dziwmy się później, że Polska spada w rankingach swobody prowadzenia działalności gospodarczej oraz skomplikowania przepisów prawnych i podatkowych – podsumowuje ekspert Piotr Palutkiewicz.
Inna sprawa, że akurat nikt się temu nie dziwi.