Koniec kwietnia to zwykle smutny okres dla naszych portfeli. Niestety, trzeszczący w szwach budżet państwa sprawia, że trudno liczyć na jakąkolwiek wyrozumiałość fiskusa.
Do kiedy należy rozliczyć PIT za 2021 rok? Jak uniknąć pomyłek mogących mieć przykre konsekwencje finansowe? Oba pytania są istotne i na czasie, gdyż pozostało już bardzo niewiele dni na złożenie rocznych zeznań o swych dochodach.
Choć za ustawowy dzień złożenia deklaracji należy przyjąć dzień 30 kwietnia, to jednak w tym roku – z racji tego, iż dzień ten wypada w sobotę – zgodnie z art. 12 par. 5 Ordynacji Podatkowej, termin ten ulega przesunięciu. Deklaracje podatkowe właściwe dla podatku dochodowego od osób fizycznych trzeba zatem złożyć najpóźniej do dnia 2 maja 2022 roku. O jakie dokładnie deklaracje podatkowe chodzi?
Mowa o pięciu zeznaniach: PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39. Formularz pierwszego z nich (PIT-36) jest przeznaczony dla tych podatników, którzy prowadzili działalność gospodarczą opodatkowaną na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Powyższy formularz wypełniają także te osoby, które uzyskały przychody z tytułu: najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub z innych umów o podobnym charakterze. Na deklaracji tej rozlicza się także przychody osób małoletnich.
Formularz PIT-36L dedykowany jest z kolei tym podatnikom, którzy opodatkowali swoje dochody podatkiem liniowym. – Co więcej, tę deklarację składać mogą również osoby rozliczające działy specjalne produkcji rolnej, które złożyły oświadczenie, w którym wskazały, że za rok 2021 chcą być opodatkowane podatkiem według stawki 19 proc. – mówi Szymon Kwasigroch, specjalista ds. księgowości w Systim.pl.
– Przy rozliczaniu się na podstawie powyższego formularza warto, aby podatnik pamiętał, że nie może on rozliczyć się łącznie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Na mocy PIT-36L od uzyskanego dochodu opodatkowanego liniowo podatnik może jedynie odliczyć składki na Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, ulgę na badania i rozwój, ulgę termomodernizacyjną oraz ulgę z tytułu darowizn na cele nauki zawodowej – dodaje ekspert.
Deklarację PIT-37 składają te osoby, które uzyskały przychody na podstawie umowy o pracę bądź umów cywilnoprawnych objętych podatkiem PIT. Formularz ten muszą wypełnić także ci podatnicy, którzy w 2021 roku osiągnęli wynagrodzenie pochodzące ze stosunku pracy, stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.
Należy także zwrócić uwagę na to, że w przypadku deklaracji PIT-37 podatnik ma kilka sposobów na jej złożenie. PIT ten można bowiem doręczyć w sposób tradycyjny, to jest albo poprzez pocztowy list polecony, albo poprzez fizyczne doręczenie do właściwego Urzędu Skarbowego.
– Podatnik może również sięgnąć po nową technologię, wysyłając formularz elektronicznie za pośrednictwem programów do rozliczeń PIT , jak również rządowej usługi Twój e-PIT. Co ważne, ten sposób skróci zarówno proces rozliczenia podatku, jak i sam czas oczekiwania na jego zwrot – twierdzi Szymon Kwasigroch.
Specyficzną deklaracją jest PIT-38. Służy ona bowiem do wykazania dochodu (bądź straty) uzyskanej z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych. Formularz ten jest właściwy również dla tych osób, które rozliczają przychody z tytułu objęcia udziałów w spółkach, bądź też z inwestycji w kryptowaluty. Warto w tym miejscu podkreślić, iż w sytuacji, w której podatnik nie wypełni samodzielnie oraz nie złoży wspomnianych wyżej zeznań PIT-37 i PIT-38, w przypadku rządowej usługi Twój e-PIT zeznania te zostaną automatycznie zaakceptowane oraz uznane za złożone w ustawowym terminie.
Ostatnim z formularzy jest deklaracja PIT-39. Służy ona do wykazania dochodu z odpłatnej sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych oraz z zamiany nieruchomości i praw. Deklaracji tej podatnik nie składa w trakcie roku, lecz po jego zakończeniu (nawet, jeśli nieruchomość została sprzedana w jego trakcie). Co istotne, na formularzu tej deklaracji składanym za 2021 rok należy wykazać przychód ze sprzedaży tych nieruchomości, które zostały wybudowane bądź nabyte w latach 2016-2021.
Można założyć, że tak jak w przeszłości, tak również i teraz, część rocznych zeznań podatkowych PIT zostanie błędnie wypełniona. Jakie są najczęstsze błędy podatników i w jaki sposób ich unikać?.
Błędy, jak się okazuje, są stałe i powtarzają się co roku. Jedną z najczęstszych pomyłek jest sięgnięcie po nieprawidłowe formularze podatkowe, które co roku ulegają zmianom oraz aktualizacjom, bo rząd PiS nie jest w stanie zapewnić minimalnej choćby stabilności w tym zakresie.
– W rozumieniu art. 45 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik myląc deklaracje nie spełnia de facto swojego obowiązku podatkowego. Musi on bowiem złożyć do danego urzędu skarbowego zeznanie według ustalonego wzoru. Właściwe formularze PIT odnaleźć można na stronie Ministerstwa Finansów. Oprócz tego, przy wyborze właściwego wzoru zeznania warto zapoznać się z pouczeniami, jakie zawiera na początku każdy formularz bądź sięgnąć po profesjonalne aplikacje chmurowe – tłumaczy Szymon Kwasigroch.
Należy zatem przypomnieć, że w przypadku formularzy składanych od 21 grudnia 2021 dla PIT-36 obowiązuje druk o numerze 29, dla PIT-37 jest to numer 28, zaś dla PIT-38 numer 15. Co ważne, w przypadku zeznania w papierowej formie tradycyjnej na dole każdej jego strony, obok nazwy formularza, numer pojawia się w nawiasie (dla przykładu PIT-36(29)).
Do kolejnego, dość często popełnianego przez podatników błędu, dochodzi już niemal w pierwszej pozycji formularza PIT – a mianowicie do niewłaściwie wybranego identyfikatora podatkowego. W przypadku najpopularniejszych formularzy – PIT-36 oraz PIT-37 – podatnik ma tu do wyboru NIP bądź PESEL. Który z nich zatem jest właściwy i w jakiej sytuacji?
– Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników po numer PESEL sięgają podatnicy będący osobami fizycznymi, niebędący jednak zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług bądź nieprowadzący działalności gospodarczej. W sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej podatnik zobowiązany jest do wpisania NIP – wskazuje Szymon Kwasigroch.
Ryzyko pomyłki istnieje także podczas wspólnego rozliczania się. W przypadku zeznań składanych wspólnie z małżonkiem nie prowadzącym działalności gospodarczej należy pamiętać, iż małżonek posługuje się numerem PESEL. Oprócz tego, w sytuacji wyboru opodatkowania wspólnego z małżonkiem, należy mieć na uwadze fakt, iż tego typu opodatkowanie jest skierowane wyłącznie do tych osób, którzy spełniają warunki określone w art. 6 ustawy o PIT.
Zdarza się również, że przy wspólnym rozliczeniu małżonkowie zapominają o zachowaniu kolejności, która to ustalona jest na początku formularza, co sprawia, że w części podatnika wpisują dane współmałżonka. Stąd też warto zapamiętać, iż część B1 formularza przeznaczona jest dla podatnika, część B2 zaś dla małżonka i zgodnie z tą kolejnością należy wypełniać poszczególne pola w formularzu.
Do częstych pomyłek przy uzupełnianiu deklaracji należą również błędy formalne, takie jak brak danych identyfikacyjnych czy też brak podpisu samej deklaracji (tak w wersji papierowej, jak i elektronicznej).
Według Szymona Kwasigrocha, podatnik pamiętać musi również o wprowadzeniu aktualnego adresu zamieszkania. – Nie zaliczają się do nich te adresy zamieszkania, które były aktualne w ostatnim dniu roku podatkowego, a przed złożeniem zeznania PIT za dany rok zmieniły się, a także adresy zameldowania. Chyba, że stanowią one taki sam adres, jak adres zamieszkania – twierdzi specjalista.
Zdarza się wreszcie, że przy sprawdzeniu deklaracji PIT wykazany dochód nie odpowiada różnicy między kwotą przychodów a kosztami ich uzyskania. Dzieje się tak w przypadku, gdy podatnik uzyskuje dochody od kilku płatników i nieprawidłowo zsumował kwoty na podstawie PIT-11. W takiej sytuacji podatnik ma prawo skorygować złożone już zeznanie poprzez ponowne wypełnienie zeznania podatkowego ze wszystkimi przychodami. W rubryce „Cel złożenia formularza” musi jedynie zaznaczyć „Korekta zeznania”. Co ważne, korektę może on złożyć zarówno elektronicznie, jak i dostarczyć tradycyjną pocztą bądź osobiście złożyć do urzędu skarbowego.