Dwa ważne urzędy zajmujące się przestrzeganiem prawa – resort sprawiedliwości oraz NIK – twierdzą coś zupełnie odmiennego na temat finansowania CBA
Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało 25 milionów złotych Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu – czego nie powinno czynić, gdyż pieniądze te, pochodzące z kar finansowych zasądzanych od przestępców, zgodnie z prawem powinny trafić do Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej (łącznie określanych jako Fundusz Sprawiedliwości).
Gromadzone w tym funduszu pieniądze przeznaczane są przede wszystkim na wszechstronną pomoc dla ofiar przestępstw.
Dwóch mówi co innego
Za sprawą resortu sprawiedliwości CBA pożywiło się więc kosztem osób pokrzywdzonych przestępstwami.
Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski oświadczył zatem, że według oceny izby doszło do złamania przepisów, które wyraźnie mówią, że służby specjalne, w tym CBA mogą być finansowane wyłącznie z budżetu państwa. Zapowiedział też złożenie zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych.
Ministerstwo Sprawiedliwości odrzuca jednak twierdzenia Najwyższej Izby Kontroli, jakoby niezgodnie z prawem przekazało środki z Funduszu Sprawiedliwości na działalność Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
NIK uważa, że ustawa o CBA mówi o finansowaniu Biura wyłącznie ze środków budżetu państwa. Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla zaś , że w tej ustawie nie ma takiego ograniczenia.
Tak więc, dwa ważne urzędy państwowe, zajmujące się prawem, twierdzą coś zupełnie odwrotnego.
Będziemy finansować CBA
– Ustawa wręcz nakazała Funduszowi Sprawiedliwości finansowanie ustawowych zadań jednostek sektora finansów publicznych, czyli m.in. CBA, związanych właśnie z wykrywaniem i zapobieganiem przestępczości. A przecież nie żadnych wątpliwości, że to główne zadania CBA – tłumaczy Jan Kanthak, dyrektor gabinetu politycznego i rzecznik Ministra Sprawiedliwości.
Ponadto, przekazana kwota została ujęta w planie finansowym Funduszu w pozycji „inne działania”, który został zatwierdzony przez Ministerstwo Finansów i Sejmową Komisję Finansów Publicznych.
Ministerstwo Sprawiedliwości oświadcza, że celem Funduszu Sprawiedliwości jest realna pomoc tym, którzy doznali krzywdy albo nieszczęścia. I zadania te Fundusz wypełnia sumiennie. Po raz pierwszy od jego utworzenia tak duże pieniądze – od 2017 roku 160 mln zł – szeroko trafiają do osób rzeczywiście pokrzywdzonych i służą zapobieganiu nieszczęść.
Dobro wcielone
Fundusz rozporządza pieniędzmi, które sądy zasądzają od sprawców przestępstw. Środki te – pochodzące z kieszeni ludzi, za sprawą których stała się komuś krzywda – zaczęły czynić wyłącznie dobro – zauważa Jan Kanthak. Wspomagają pokrzywdzonych w wypadkach i na skutek innych przestępstw, służą finansowaniu wciąż rozrastającej się sieci pomocy pokrzywdzonym i organizowaniu dla nich pomocy psychologicznej oraz prawnej.
Są to również środki na profilaktykę, które mają zapobiegać przestępstwom, tak by ból i nieszczęście dotykały jak najmniejszą grupę ludzi.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że wszystkie pieniądze z Funduszu Sprawiedliwości – zgodnie z przepisami ustawy, Kodeksu karnego wykonawczego oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości – są przeznaczane wyłącznie na pomoc osobom pokrzywdzonym przestępstwami, ich rodzinom oraz świadkom, na działania prewencyjne i przeciwdziałanie przyczynom przestępczości oraz pomoc postpenitencjarną. Bo przecież CBA, jako instytucja tropiąca przestępców, również w istocie pomaga ludziom pokrzywdzonym przestępstwem, ich rodzinom oraz świadkom. Może nawet lepiej, niż ktokolwiek inny.
Wielka jawność i przejrzystość
Resort sprawiedliwości wskazuje, że działalność Funduszu Sprawiedliwości jest transparentna, jawna i powszechnie dostępna (choć do tej pory jakoś cicho było o wpływach do funduszu i zasadach rozliczania tych pieniędzy) – a zasady przyznawania dotacji, szczegółowe warunki ogłaszanych konkursów czy naborów wniosków, a także listy beneficjentów konkursów wraz z przyznanymi sumami, są publicznie prezentowane na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości oraz w licznych komunikatach udostępnianych mediom (które jednak jakoś trudno znaleźć wśród aktualności na stronie internetowej resortu sprawiedliwości).
Strażak antykorupcyjny
Obecnie, dzięki Funduszowi Sprawiedliwości, od stycznia 2017 r. na bezpośrednią pomoc osobom pokrzywdzonym przekazano i będzie nadal się przekazywać ponad 160 mln zł rocznie. W ubiegłych latach pomoc ta była 10-krotnie niższa.
Na przykład, dzięki środkom z Funduszu Sprawiedliwości wszystkie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, które złożą wnioski, otrzymują dotacje na zakup specjalistycznego medycznego wyposażenia. W Polsce co o roku dochodzi do kilkuset tysięcy wypadków i kolizji, w których giną tysiące ludzi, a dziesiątki tysięcy odnosi poważne obrażenia. Ochotnicy z OSP są bardzo często pierwsi na miejscu wypadku, który w rozumieniu prawa jest przestępstwem drogowym, i tylko dzięki ich umiejętnościom wielu rannym, w rozumieniu prawa: pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa, udało się uratować życie. Wyposażenie tych jednostek w specjalistyczny sprzęt medyczny jest wręcz obowiązkiem państwa, a obowiązek ten wypełnia właśnie Fundusz Sprawiedliwości.
Oczywiście, trudno się nie zgodzić z Ministerstwem Sprawiedliwości, że ochotniczym strażakom można i należy pomagać pieniędzmi z Funduszu Sprawiedliwości. Trudno jednak nie zapytać, dlaczego ma być nimi zasilane Centralne Biuro Antykorupcyjne, które nie tyle ratuje ludzi, co wciąga ich w aranżowane prowokacje łapówkarskie?