Nowe porozumienie poprawi sytuację klientów nabieranych na polisy z funduszem inwestycyjnym.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podpisał porozumienia z 17 towarzystwami ubezpieczeniowymi w sprawie ubezpieczeń z elementem inwestycyjnym.
Na mocy tego porozumienia towarzystwa obniżą tak zwane opłaty likwidacyjne tym klientom, których nie objęły wcześniejsze decyzje UOKiK. Porozumienia dotyczą też seniorów, a ich warunki wchodzą w życie już 1 stycznia 2017 r.
Prawo było bezradne
Chodzi tu o fundusze inwestycyjne, które wedle obietnic agentów ubezpieczeniowych, miały przynosić wysokie zyski osobom, które do nich przystąpiły. Żeby zaś uniknąć opłaty od tych zysków (czyli podatku Belki), firmy oferujące ów „produkt” wymyśliły, że będą dodawać do niego polisę ubezpieczeniową – i sprzedawać to wszystko jako ubezpieczenie. Bo od produktów ubezpieczeniowych nie płaci się podatku Belki.
Wszystko to jest oczywiście zwykłą lipą. Wspomniane fundusze inwestycyjne przynosiły z reguły straty a nie zyski; polisy były w istocie fikcyjne (zapisano w nich bardzo niewielkie kwoty), zaś cały ów produkt skonstruowano w sposób z założenia sprzeczny z duchem prawa i omijający przepisy o podatku od dochodów kapitałowym.
Największy przekręt stanowią zaś opłaty likwidacyjne, jakie muszą płacić osoby, pragnące przed terminem zrezygnować z polisy i uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Cwaniacy z firm oferujących ten produkt, doskonale wiedzą bowiem, że ludzie, zdesperowani wieloletnimi stratami, będą chcieli się wycofywać z polis i funduszów. Wymyślili zatem bardzo wysokie opłaty za wcześniejszą rezygnację, stanowiące w istocie główny element zysków towarzystw ubezpieczeniowych, ściąganych od ubezpieczeń z elementem inwestycyjnym.
UOKiK od wielu lat próbował coś zrobić z tym bezkarnym naciąganiem ludzi. W marcu tego roku . urząd zakończył wreszcie postępowania dotyczące ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. UOKiK kwestionował pobieranie zbyt wysokich opłat likwidacyjnych, gdy konsument rezygnował z polisy przed terminem. Opłaty te oznaczały często utratę wszystkich oszczędności klienta
Wymuszone negocjacje
UOKiK zarzucił towarzystwom ubezpieczeniowym, że – stosując opłaty likwidacyjne – przerzucają na konsumentów koszty, które powinny być zaliczane do ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. W efekcie zakończonych postępowań, ubezpieczyciele zobowiązali się do obniżenia wysokich opłat likwidacyjnych w już istniejących umowach objętych postępowaniami – a także wyeliminowania zawyżonych opłat z nowych wzorców umów. Te decyzje dotyczyły około 612 tys. klientów, którzy zawarli umowy od 2014 roku. Ze względu na przedawnienie nie objęły jednak konsumentów, którzy podpisali umowy przed 2014 rokiem. W takich przypadkach towarzystwom ubezpieczeniowym nie można było nic zrobić.
Ponieważ jednak znalazły się one pod pręgierzem opinii publicznej, uznały, że trzeba poprawić także sytuację klientów sprzed 2014 r. W związku z tym, prezes UOKiK w porozumieniu z branżą ubezpieczeniową przygotował wsparcie dla konsumentów posiadających polisy sprzed 2014 roku.
Polska Izba Ubezpieczeń chwali się, że to ona przedstawiła pomysł zawarcia porozumień dotyczących starszych ubezpieczeń z elementem inwestycyjnym. Jan G. Prądzyński, prezes Polskiej Izby Ubezpieczeń, mówi: – Porozumienie powstało z inicjatywy Polskiej Izby Ubezpieczeń, natomiast trzeba podkreślić, że dotyczy ono całej branży ubezpieczeniowej. Rozwiązanie jest efektem znaczącego wysiłku zakładów, ale dzięki temu możliwe było wyjście naprzeciw oczekiwaniom klientów.
To „wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom klientów” było bardzo nieznaczne, tak jak i ów „znaczący wysiłek zakładów” – toteż w rzeczywistości do zawarcia porozumień trzeba było aktywnej działalności ministerstw rozwoju, finansów oraz Komisji Nadzoru Finansowego.
Wreszcie będzie taniej
Porozumienia dotyczą klientów, którzy nie rozwiązali dotychczas umowy z ubezpieczycielem ale chcieliby to zrobić, oraz seniorów, którzy tę umowę zawarli po 1 stycznia 2008 r. i rozwiązali po 65. roku życia, ponosząc bolesne straty.
Towarzystwa ubezpieczeniowe chciały oczywiście jak najmniejszego uszczerbku zysków, toteż negocjacje trwały długo i opornie. W praktyce, z każdą firmą trzeba się było dogadywać oddzielnie.
– Przez wiele miesięcy prowadziliśmy rozmowy z ubezpieczycielami oraz Polską Izbą Ubezpieczeń. Efekt naszych wspólnych działań to obniżenie opłat likwidacyjnych klientom posiadającym polisy z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym z tzw. „starego portfela”, czyli sprzed 2014 r.. Obniżka zależy od czasu trwania umowy – przykładowo jeden z ubezpieczycieli obniży opłatę do 23 proc. w pierwszym roku polisowym, do 9 proc. – w szóstym, a po 10 latach nie pobierze ani złotówki. Przewidzieliśmy szczególne rozwiązania dotyczące osób starszych, które były namawiane na wieloletnią polisę mimo podeszłego wieku – mówi Marek Niechciał, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Porozumienia wejdą w życie 1 stycznia 2017 r i dotyczą umów obowiązujących na dzień 1 grudnia 2016 r. Na ich podstawie ubezpieczyciele, którzy zawarli porozumienie, obniżą wysokość opłat likwidacyjnych dla konkretnych produktów inwestycyjnych. Ubezpieczyciele poinformują klientów o wysokości opłaty określonej na podstawie porozumienia. Średnio, opłaty zostaną obniżone do około 30 proc wartości sumy zainwestowanej przez klienta. Obniżki obejmą prawie 1,4 mln osób.
Porozumienia dotyczą także klientów, którzy zawarli umowę po 1 stycznia 2008 r., ukończyli 61 lat i jednocześnie rozwiązali ją po 65 roku życia, ponosząc konsekwencje finansowe tej decyzji.
Na mocy porozumień, klient będzie miał prawo do zwrotu różnicy między opłatą likwidacyjną pobraną na starych zasadach, a tą, która zostałaby pobrana na nowych. Może wystąpić z takim wnioskiem w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie porozumienia.
Wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe mają poinformować klientów o warunkach zawartego porozumienia ogólnego. Szczegółowe informacje o wysokości opłat likwidacyjnych powinny znaleźć się na stronach internetowych poszczególnych ubezpieczycieli. Ponadto, zbiorczą informację udostępni Polska Izba Ubezpieczeń. Prezes UOKiK będzie monitorował realizację warunków zawartych w porozumieniach.
Warto podkreślić, że porozumienia te nie zamykają nikomu drogi sądowej. Klient, który rozwiązał umowę przed terminem, może nadal dochodzić zwrotu zawyżonej opłaty likwidacyjnej przed sądem cywilnym. Choć pewnie nie uda mu się osiągnąć lepszych warunków, niż te jakie wynegocjowano z branżą ubezpieczeniową.