Opowieści, o rzekomym sprzeciwie polskiego rządu przeciwko budowie tego gazociągu, to tylko frazesy głoszone na użytek krajowej publiczności.
Mimo niezadowolenia z budowy gazociągu Nord Stream II, deklarowanego oficjalnie przez obecną ekipę, nie robi ona nic, aby wstrzymać tę inwestycję.
Przeciwnie, PIS-owscy decydenci konsekwentnie stawiają na zacieśnianie stosunków z Rosją. Nie podejmują więc żadnych praktycznych działań przeciwko temu rurociągowi.
Gazociąg niczym reparacje
Wprawdzie rządowa propaganda, uprawiana w PiS-owskich mediach „publicznych”, przekonuje jak to dzielnie i bojowo nasi decydenci walczą z Nord Stream II, ale w rzeczywistości nic takiego się nie dzieje.
To trochę tak, jak z reparacjami od Niemiec za II wojnę światową, których jakoby ma się domagać polski rząd. A naprawdę, to żaden polski czynnik oficjalny w jakichkolwiek rządowych rozmowach polsko-niemieckich nigdy nawet słowem nie wspomniał, że oczekujemy reparacji.
Również i w sprawie Nord Stream II próżno szukać jakichkolwiek wystąpień polskich władz do rządów obu państw, finalizujących ten projekt.
PiS-owski rząd wydaje co najwyżej cichutkie popiskiwania, mające pokazywać, że w tej sprawie coś się robi. Ale nic się nie robi, a wszelkie poczynania strony polskiej w tej sprawie mają tylko pozorny charakter.
To nie nasz spór
Znamienna była wypowiedź ministra spraw zagranicznych Jacka Czaputowicza, który dość uczciwie i szczerze – co w dyplomacji nie stanowi być może cech szczególnie pożądanych – mówi o rzeczywistych działaniach podejmowanych przez stronę polską.
Pod koniec sierpnia, po rozmowach z niemieckim ministrem spraw zagranicznych Heiko Maasem, szef polskiej dyplomacji oświadczył, że w świetle polskiego stanowiska, kwestia budowy gazociągu Nord Stream II to spór istniejący między USA a Niemcami.
Nasz minister dał w ten sposób do zrozumienia, że nie należy uważać Polski za uczestnika tego sporu, a zwłaszcza za jego stronę. Tak więc, Polska nie powinna być uznawana za kraj spierający się o Nord Stream II z Niemcami.
Identyczne stanowisko obowiązuje, jeśli chodzi o stosunki polsko-rosyjskie. Tu sprawa jest o tyle oczywista, że zgodnie z PiS-owską polityką budowania więzi między Polską i Rosją, nasz kraj nie porusza tematu rurociągu we wzajemnych rozmowach.
Jeżeli natomiast chodzi o relacje Polski i Niemiec, to odnosząc się do amerykańsko-niemieckiego sporu o Nord Stream II (pamiętajmy: nie do sporu polsko-niemieckiego, którego przecież nie ma), minister Jacek Czaputowicz oświadczył, iż w tym niemiecko-amerykańskim sporze Polska jest po stronie USA.
Troszczymy się o Ukrainę
Minister dodał też, iż problemem może być to, że budowa gazociągu Nord Stream II stawia w trudnej sytuacji Ukrainę.
Czyli, ten gazociąg nie jest przedmiotem troski dla Polski, lecz dla naszego wschodniego sąsiada – i to o jego interesy się troszczymy po dobrosąsiedzku.
Warto tu dodać, że o dobro Ukrainy już wcześniej zatroszczył się premier Mateusz Morawiecki.
W czerwcu br. oświadczył on, że kanclerz Merkel pod naszym wpływem zmieniła retorykę i weszła w bardzo intensywny dialog z Ukrainą. Jak podkreślił premier, wcześniej nie było mowy o tym, żeby gwarantować jakąś część transferu gazu przez gazociągi ukraińskie.
Szkoda, że polski premier i rząd nie próbują doprowadzić do tego, by Niemcy weszły w „bardzo intensywny dialog” z Polską – no ale zrozumiałe, że są interesy ważne i ważniejsze…
Zdanie Polski – bez znaczenia
Zrozumiałe wydaje się, że w świetle tych wszystkich polskich wypowiedzi, strona niemiecka miała pełne prawo uznać, iż stanowisko naszego rządu w sprawie Nord Stream II jest zupełnie bez znaczenia.
Tak więc, minister spraw zagranicznych Niemiec Heiko Maas powiedział krótko, że znane im są obawy polskiego rządu, ale Niemcy ich nie podzielają.
To jedno zdanie, wypowiedziane dwa miesiące temu, zamknęło w niemieckich sferach rządowych obecność tematu: „co polska strona myśli na temat Nord Stream II”. Nikt po stronie Niemiec nie zwracał i nie zwraca na to uwagi.
Rozumie to i premier Mateusz Morawiecki, który oświadczył, że bez wsparcia innych państw projekt budowy Nord Stream 2 będzie nam ciężko zablokować.
Polska szkoła udawania
Polskie władze nie wykazują aktywności w wykonywaniu realnych kroków, mogących wstrzymać Nord Stream II. Zamiast tego podejmują działania pozorne, przy wykorzystaniu podległych im urzędów.
Z racji swych funkcji, do takich działań mających udawać aktywność i maskować bierność obecnej ekipy, najlepiej nadaje się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zgodnie z prawem unijnym, urzędy antymonopolowe w krajach członkowskich mają prawo wstrzymywania inwestycji naruszających konkurencję.
Sprawa budowy Nord Stream II była po raz pierwszy analizowana przez UOKiK w sierpniu 2016 roku. Wówczas prezes UOKiK uznał, że planowana koncentracja między Gazpromem oraz pięcioma spółkami międzynarodowymi, służąca budowie Nord Stream II, mogłaby doprowadzić do ograniczenia konkurencji.
Urząd stwierdził wówczas, że Gazprom posiadał pozycję dominującą w dostawach gazu do Polski, a transakcja mogłaby doprowadzić do dalszego wzmocnienia siły negocjacyjnej rosyjskiego koncernu.
Uczestnicy konsorcjum zrezygnowali z zawiązania formalnej spółki z Gazpromem, ale oczywiście nie zrezygnowali ze wspólnej realizacji całej inwestycji.
Pobrzękiwanie szabelką
W kwietniu 2017 roku UOKiK ponownie przyjrzał się sprawie i wszczął postępowanie wyjaśniające. Stało się tak dlatego, że gazety poinformowały, iż niedoszli uczestnicy spółki, mimo sprzeciwu UOKiK, finansują jednak budowę tego gazociągu.
– Dwa lata temu spółka, która miała zająć się budową gazociągu Nord Stream 2, nie otrzymała od nas zgody na tę transakcję. Niestety, jak wykazało postępowanie wyjaśniające, mimo naszego sprzeciwu, podmioty zdecydowały się na finansowanie tego projektu. Może to oznaczać złamanie prawa antymonopolowego i dlatego stawiamy zarzuty Gazpromowi oraz pięciu innym podmiotom – wyjaśniał wówczas prezes UOKiK, Marek Niechciał.
Swoją drogą, dobrze to pokazuje, jak bardzo firmy zagraniczne przejmują się sprzeciwami naszego urzędu. To postępowanie wyjaśniające trwało, z niewiadomych powodów, aż ponad rok. Wreszcie, w maju 2018 r. UOKiK wszczął postępowanie antymonopolowe – i postawił zarzuty sześciu spółkom, które podejrzane są o sfinalizowanie transakcji mimo braku zgody.
Są to przedsiębiorcy należący do międzynarodowych grup: Gazpromu z Federacji Rosyjskiej, Engie ze Szwajcarii, a także czterech pochodzących z Holandii: Uniper, OMV, Shell oraz Wintershall.
Zdaniem urzędu, działania niedoszłych uczestników konsorcjum mogą być próbą obejścia braku zgody na utworzenie spółki finansującej budowę gazociągu Nord Stream II.
Strachy na Lachy
UOKiK straszy, że za naruszenie zakazu dokonania koncentracji bez uzyskania zgody prezesa UOKiK grozi kara do 10 proc. obrotu.
Ponadto, jeżeli koncentracja została dokonana, a przywrócenie warunków konkurencji na rynku nie jest możliwe, prezes urzędu może nakazać zbycie całości lub części majątku firm, udziałów, akcji, a także rozwiązanie spółki, nad którą przedsiębiorcy sprawują wspólną kontrolę.
Nie wiadomo, kiedy i jakim efektem zakończy się to postępowanie UOKiK. Bardzo interesujące będzie jednak obserwowanie tego, jak prezes UOKiK weźmie się za zbywanie majątku Gazpromu i jakie przyniesie to efekty. Media z pewnością zostaną o tym dokładnie poinformowane.
A mówiąc bardziej serio, wiadomo przecież, że tak jak i poprzednio, nikt się nie przejmie wynikami postępowania antymonopolowego naszego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Budowa gazociągu Nord Stream II będzie zaś kontynuowana bez zakłóceń ze strony Polski, aż do pomyślnego końca.