Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia restrukturyzację państwowej Morskiej Stoczni Remontowej Gryfia, przeprowadzoną przez Fundusz Rozwoju Spółek SA – poinformowała Najwyższa Izba Kontroli.
Jak wynika z przedstawionego przez NIK raportu, cztery programy naprawcze realizowane przez Gryfię nie przyczyniły się do poprawy jej sytuacji finansowej, a skumulowana strata na koniec 2020 r. wyniosła 104 mln zł.
Przedstawiając wyniki kontroli, NIK wskazał, że zawarte przez zarząd Gryfii kontrakty na budowę lodołamaczy i remont ORP Lublin (okrętu transportowo-minowego) zamiast zysków przyniosły wielomilionowe straty. Zdaniem NIK działania podjęte przez FRS były sprzeczne z zasadami efektywnego gospodarowania spółki i przyczyniło się to do pogłębienia jej strat. Napisano, że w wypadku kontraktu na budowę lodołamaczy wystąpiły znaczne opóźnienia, co skutkowało koniecznością zapłaty przez Gryfię kar umownych już na etapie opracowywania dokumentacji technicznej. Natomiast w przypadku ORP Lublin – skutkowało „pomniejszeniem wynagrodzenia Stoczni w drodze kompensaty należności o kwotę 558,4 tys. zł netto oraz może skutkować wyegzekwowaniem przez zamawiającego kolejnych kar z powodu niezakończenia remontu okrętu do końca czerwca 2021 r.”. Zaznaczono, że na koniec marca 2022 r. nadal nie był znany termin zakończenia remontu jednostki.
„Biorąc pod uwagę, że to jeden z pięciu okrętów transportowo-minowych projektu 767 wchodzących w skład 8. Flotylli Obrony Wybrzeża, opóźniający się termin jego powrotu do użytkowania uniemożliwiał wykorzystanie go do celów wynikających z jego przeznaczenia i negatywnie wpływał na realizację zadań z zakresu obronności państwa polskiego” – podkreśliła NIK w raporcie. Zaznaczono też, że Gryfia rokrocznie otrzymywała dotację dla przedsiębiorców o strategicznym znaczeniu dla obronności państwa jako podmiot znajdujący się w wykazie przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym.
Fundusz Rozwoju Spółek SA (FRS) jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa, utworzoną 5 sierpnia 2016 r. w celu efektywnego wykorzystania majątku pozostałego po zaspokojeniu wierzycieli spółek Skarbu Państwa przejętych przez Fundusz, a także wykorzystania go na rzecz realizacji zadań w obszarze restrukturyzacji oraz wsparcia doradczego i kapitałowego podmiotów działających w sektorze państwowym. Po przekazaniu nadzoru nad FRS Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej cele działalności zostały zmodyfikowane. Fundusz miał stanowić wyspecjalizowany wehikuł finansowy realizujący zadania z szeroko rozumianej gospodarki morskiej. Jego działalność dokapitalizowano kwotą 200 mln zł przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz środkami z emisji akcji przeprowadzonej przez Ministra Finansów (120 mln zł).
„W zakresie wsparcia finansowego udzielonego Gryfii skalę finansową ustalonych nieprawidłowości NIK szacuje na kwotę blisko 4,8 mln zł” – napisano. Dodano też, że w stosunku do przeprowadzonych transakcji finansowych na kwotę kilkunastu milionów złotych zachodzi ryzyko uznania ich za niedozwoloną pomoc publiczną.
Morska Stocznia Remontowa Gryfia SA powstała 30 września 2013 r. z połączenia dwóch spółek: Szczecińskiej Stoczni Remontowej Gryfia SA (z siedzibą w Szczecinie) i Morskiej Stoczni Remontowej SA (z siedzibą w Świnoujściu). W latach 2017–2021 Gryfia z powodu trudnej sytuacji finansowej realizowała łącznie cztery plany naprawcze. Jak informuje NIK, działalność Gryfii w latach 2017–2020 – z wyjątkiem 2018 r. (zysk netto w kwocie 1,5 mln zł) – zamykała się stratą netto wynoszącą od 7,2 mln zł (za 2017 r.) do 23,6 mln zł (za 2020 r.).
W raporcie wskazano, że NIK skierował wniosek do Prezesa Rady Ministrów i Ministra Aktywów Państwowych o rozważenie celowości utrzymywania Funduszu Rozwoju Spółek SA jako odrębnego podmiotu prawnego w portfelu spółek z udziałem Skarbu Państwa. Ponadto – jak zaznaczono – został też skierowany wniosek do Ministra Infrastruktury o objęcie w ramach podejmowanych działań nadzorczych szczególnym zainteresowaniem procesu realizacji kontraktu na remont ORP Lublin z uwagi na potrzebę wywiązania się MSR Gryfia SA z zawartej umowy, warunkującej przywrócenie okrętu do użytkowania i wykorzystania do celów wynikających z jego przeznaczenia. Trzeci wniosek NIK skierował do Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Dotyczy on podjęcia „działań nadzorczych w ramach przysługujących uprawnień w obszarze dowodzenia i zabezpieczenia logistycznego nad podmiotami nadzorowanymi pod kątem wyegzekwowania realizacji kontraktu na remont ORP Lublin, w celu przywrócenia okrętu do użytkowania i wykorzystania do celów wynikających z jego przeznaczenia”.
pwr/pap