„Piękno i piekło”, to opowieść poetki o poetce. Anna Piwkowska, która w 2017 roku w „Tartej róży”
(PIW, seria „Poeci do kwadratu”) wierszami Beaty Obertyńskiej przedstawiła i poniekąd przypomniała tę postać, napisała wnikliwą i przejmującą książkę o życiu (i poezji) tej dziś na nowo odkrywanej poetki. A życie to było burzliwe – od dzieciństwa i młodości we Lwowie, przez aresztowanie i zesłanie do łagru Loch-Workuta, przez uwolnienie, wstąpienie do Armii Polskiej w ZSRR i przejście szlaku bojowego (Iran, Palestyna, Egipt, Włochy), po osiedlenie się w Londynie…” – czytamy w nocie wydawniczej.
Dość typowy wojenny, dramatyczny polski los, od dzieciństwa i młodości na Kresach Wschodnich, poprzez traumę zesłania na Syberię, do londyńskiej, powojennej emigracji.
Typowy, ale jednocześnie nietypowy, bo mamy do czynienia z utalentowaną poetką, o talencie odrębny, oryginalnym, ale w jakimś ogólnym sensie pokrewnym talentowi takich poetek jak Maryla Wolska, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska czy Kazimiera Iłłakowiczówna. Łączy je pewien wspólny ton – poetyckiej wrażliwości kobiecej, a przy tym wrażliwości właściwej tamtej poetyckiej epoce.
Ponieważ jednak mamy do czynienia z autorską biografią, napisaną przez Annę Piwkowską, poetkę i pisarkę, a nie bezosobowym dziełem dokumentalnym, więc wypada nieco miejsca poświęcić i jej.
Anna Piwkowska (rocznik 1963) jest również autorką dwóch powieści. „Ślad łyżwy” (2007), to historia, która ma swoje korzenie w biografii austriackiego ekspresjonisty Georga Trakla, podejrzewanego o kazirodczy związek z siostrą Gretą. Nie jest to jednak biografia, lecz wielowątkowa, synestezyjna impresja na temat ludzi, dla których sztuka jest najwyższą wartością. „Franciszka” (2014), to staroświecka powieść dla młodzieży, której tytułowa bohaterka odrzuca popularne wśród rówieśników książki o czarodziejach, poszukując w świecie magii.
Odnajduje ją w dwóch rodzących się w niej uczuciach – miłości do chłopaka i do poezji. W wydanej w 2017 roku biografii „Wyklęta. Poezja i miłość Mariny Cwietajewej” Piwkowska rozkłada życiorys rosyjskiej poetki-nonkonformistki na części pierwsze, aby wydobyć z niego najpełniejszy obraz jej rozterek, miłości (zarówno literackich, jak i osobistych), radości i inspiracji. Trudny życiorys pełen wyjazdów, romansów, tragedii miał swoje odbicie w jej utworach – niełatwych, wielowarstwowych i innowacyjnych.
Piwkowska opowiada życie Cwietajewej bez oferowania czytelnikom propozycji interpretacyjnych jej twórczości – część z nich nasuwa się sama po lekturze „Wyklętej”.
Jest też autorką opowieści o Annie Achmatowej („Achmatowa czyli Rosja, 2015).
Pięknie i potoczyście opowiedziana historia życia Beaty Obertyńskiej naznaczona jest dużą emocjonalną wrażliwością autorki biografii, syntonią, empatią psychiczną, umiejętnością wczucia się w emocjonalność bohaterki biografii i w świat jej osobowości.
Anna Piwkowska – „Piękno i piekło. Opowieść o Beacie Obertyńskiej”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2021, str. 371, ISBN 978-83-8196-280-3